Fik MeijerCritiques

Een historicus en een wijnboer schrijven samen een vlot boek over een van de fijne geneugten van het leven doorheen de eeuwen. Er gaat heel wat aandacht uit naar het ontstaan van het cultiveren van wijnranken in Georgië en de daaropvolgende geleidelijke verovering van de klassieke wereld. Je krijgt dus heel wat informatie over hoe men wijn heeft leren maken, bewaren, transporteren en vooral drinken. Beide auteurs brengen doorheen hun gezamenlijke tekst geregeld ook eigen korte stukjes waarin ze even hun accenten kunnen leggen over oude wijnsoorten en wijnen dan wel over wijn in de Griekse en Romeinse cultuur. Boeiend en licht verteerbaar met een aanvullende literatuurlijst voor wie zich nog meer wil verdiepen in deze godendrank.

Now this is the type of history book I like to read. The Roman Emperors were a strange lot, many of them seemingly insane and utterly perverted. Many of them also came to inglorious ends and rare indeed was the Emperor who died of old age.

Emperors Don't Die in Bed briefly covers the lives and deaths of all the Roman Emperors, from our old friend Julius Ceaser all the way through to Romulus Augustulus's abdication in 476CE. Beyond the all-too-regular violent deaths accorded to Emperors, there were some eye-opening revelations for me, including that the Emperor Vitellius was nicknamed "Spintria" ("Sphincter Artist") in his youth due to his being the favourite catamite of the Emperor Tiberius, and the statement that Emperor Domitian began to lose popularity by surrounding himself with "boxers, fools and dwarves". Which is just the sort of people I try to surround myself with.½

Fik Meijer, emeritus hoogleraar Oude geschiedenis, publiceert al jaren in hoog tempo boeken over verschillende onderwerpen uit de Oudheid. Dit boekje valt een beetje buiten de onderwerpen waarover hij eerder publiceerde. Meijer begeleidt namelijk ook academische reizen naar onder meer Italië en Griekenland, onder meer in het kader van de NRC Academie. Zijn ervaringen, opgedaan tijdens die reizen, werden in 2014 gebundeld in dit boekje. Vanwege de lichtvoetige toon van het boekje is het wellicht voor een enkele lezer een afknapper. Voor wie wel eens zo'n reis heeft meegemaakt, of vergelijkbare reizen begeleidt, kunnen de beschreven ervaringen heel bekend voorkomen. Een cruise die vertraging oploopt vanwege motorpech, lokale gidsen die tegenwerken, tegenvallende accommodatie of catering, lastige deelnemers : je kunt het zo gek niet bedenken, of ze komen wel in dit boekje voor! Van harte aanbevolen dus voor diegene die overweegt aan zo'n reis deel te nemen : je krijgt alvast een idee van wat je te wachten kan komen te staan (of niet : mocht het meezitten...)

Fik Meijer, emeritus hoogleraar Oude geschiedenis aan de Unversiteit van Amsterdam, brengt op hoog tempo prettig leesbare boeken uit over allerlei onderwerpen uit de antieke geschiedenis. Na recent verschenen boeken over de Via Appia en gladiatoren besteedt hij in zijn laatste publicatie aandacht aan kunstroof, specifiek door de Romeinen. Na de verovering van Griekenland begonnen zij op steeds grotere schaal beelden weg te slepen. In eerste instantie ging dit nog ten bate van de openbare ruimte, maar al spoedig steeds meer voor eigen gewin. Enorme hoeveelheden beelden, zowel van marmer als brons, kwamen op deze manier uiteindelijk in Romeinse handen. Meijer beschrijft onder meer hoe dit in zijn werk ging, en ook dat er soms wel eens scheepsladingen kunstwerken in de golven verdwenen. Aan dit laatste onderwerp besteedt hij een apart hoofdstuk, getiteld De schatkamers van Neptunus. Daarmee eindigt het eerste deel van dit boek. Het tweede deel van het boek beslaat de periode vanaf ca. 1800 tot het nu, en wel voornamelijk de periode vóórdat Griekenland onafhankelijk werd. Toen werd er op grote schaal bouwbeeldhouwkunst van belangrijke monumenten verwijderd, en in de grote Europese musea geplaatst. De kwestie rond de zogenaamde 'Elgin-marbles', die eigenlijk beter de Parthenonsculpturen genoemd zouden kunnen worden, vormt de rode draad van dit deel van het boek. De auteur volgt ze tot het meest recente verleden, en behandelt daarbij en passant nog een grote variëteit aan andere vormen van recente kunstroof. Hierdoor valt het overzicht weg, en kun je je tegelijkertijd afvragen waarom de ene vorm van kunstroof wél, en de andere niet aan bod is gekomen. Afgezien van deze laatste pagina's is Schoonheid voor het oprapen een goed leesbaar, informatief boek. De afbeeldingen zijn van goede kwaliteit. Wel bevat het boek, ondanks de eindredactie, een paar kleine textuele uitglijders die wellicht in een herdruk alsnog verwijderd kunnen worden.

Gladiatoren, volksvermaak in het Colosseum door Fik Meijer

We begrijpen het heden door onze geschiedenis te bestuderen. Onder deze zegswijze schreef Fik Meijer het boek Gladiatoren, volksvermaak in het Colosseum. Hij geeft zelf aan dat er in het verleden al vele boeken over gladiatoren, het Colosseum en het vooral het Romeinse Rijk zijn geschreven maar dat het uitermate interessant is om eens te kijken wat er van dit gewelddadige spektakel is overgebleven in onze moderne tijd.

Deze vraagstelling beantwoordt Meijer onmiddellijk door ons een spiegel van de sportwereld voor te houden. Er zijn weliswaar tussen mensen geen gevechten op leven en dood meer, maar een ring waarin een bokswedstrijd tot bloedens toe in knock-out eindigt, een joelend voetbalstadion waar veertigduizend supporters achter hun ploeg staan of een arena waar met plezier een stier wordt gedood, zijn de (brood en) spelen van vandaag.

Verder bestudeert hij het ontstaan van gladiatorgevechten, het verloop van duels doorheen de geschiedenis en de verheerlijking van geweld op het tv-scherm en computerspellen. Meijer geeft ons ook aan de hand van authentieke getuigenissen een gedetailleerd verslag van een dag in het Colosseum.

Met dit boek probeert Fik Meijer het gewelddadige in de mens te begrijpen. Waarom hanteerden gladiatoren een bepaalde strijdwijze? Hoe komt het dat de Romeinen zo tuk waren op openbare executies? Wie maakte zoveel kosten in het transporteren en het afslachten van talrijke exotische dieren? Waarom zien wij vandaag met plezier films als Spartacus en Gladiator?

Gladiatoren, volksvermaak in het Colosseum is een zeer leerrijk en volgens mij waarheidsgetrouw boek. Meijer hanteert een vlotte en makkelijk leesbare schrijfstijl zodat dit zwaarwegende thema toegankelijk wordt voor elke lezer. Het Romeinse Rijk bracht onze Westerse beschaving een rechtssysteem, kunst, weginfrastructuur enz… maar zorgde tegelijkertijd voor verheerlijking van gruwel en geweld. Een geschiedenis die we dus niet mogen vergeten en waar we zeker af en toe eens bij moeten stilstaan.

Samenvatting

Paulus wordt beschouwd als de grondlegger van het christendom. Hij heeft de boodschap van Jezus omgevormd tot een nieuwe godsdienst. Heilig overtuigd van zijn gelijk en met gevaar voor eigen leven predikte hij het geloof. Zonder hem zou de westerse wereld er anders hebben uitgezien.
Wie was deze controversiële man, die meer dan vijfentwintig jaar door de mediterrane wereld reisde? Wie was deze man, die wist dat zijn boodschap op verzet zou stuiten, maar dat juist als een stimulans beschouwde om zijn geloof, dat in Israël was ontstaan, te verkondigen tot in het hart van het Romeinse rijk?
Fik Meijer volgt Paulus op zijn reizen van Jeruzalem tot in Rome, waar het Nieuwe Testament abrupt over zijn lot zwijgt. Door de informatie uit Paulus brieven en de Handelingen van de apostelen te combineren met zijn kennis van de oudheid is Meijer in staat leven en werk van Paulus in de context van de Grieks-Romeinse wereld te presenteren.
Fik Meijer (1942) is de veelgelezen en veelgeprezen auteur van talloze boeken en artikelen over de oudheid. Hij was van 1992 tot 2007 hoogleraar aan de Universiteit van Amsterdam. Zijn boeken zijn vertaald in het Duits, Engels, Italiaans, Zweeds, Tsjechisch, Kroatisch, Turks, Arabisch, Fins, Hongaars en Chinees.
Recensie(s)
Fik Meijer is emeritus hoogleraar Zeegeschiedenis van de Klassieke Oudheid (UvA). In dit boek volgt hij de apostel Paulus op zijn drie zendingsreizen en zijn zeereis naar Rome, een reis die hij in een eerder boek al reconstrueerde. Hij geeft een korte inleiding op het Oude en Nieuwe Testament en gaat in op de bronnen over Paulus' leven: het boek Handelingen, de brieven en enkele apocriefe bronnen. Dan volgt een biografie van Paulus, die zich bekeerde van vrome jood tot apostel van het christendom. Het grootste deel van het boek wordt ingenomen door een nauwgezette beschrijving van Paulus' reizen. Meijer is niet alleen goed thuis in de klassieke wereld en de Bijbel, maar bezocht zelf ook de plaatsen die hij beschrijft. Het vlot leesbare en buitengewoon informatieve boek laat zich hierdoor lezen als een spannend reisverslag. Het zal mensen aanspreken die al goed ingevoerd zijn in het onderwerp en mensen die kennis willen maken met deze fascinerende figuur zonder wie de westerse wereld er beslist anders uit gezien zou hebben. Met enkele kaartjes, zwart-witfoto's, een katern kleurenafbeeldingen, een bibliografie, notenapparaat en tekstenregister.

A very readable first introduction to Rome, the Roman republic and the Roman empire.½

Samenvatting

In dit boek vertelt de populairste classicus van Nederland voor het eerst zijn eigen verhaal. Hij schrijft zeer aanstekelijk over zijn liefde voor de raadselachtige, grillige zee die in de klassieke oudheid het centrum van de wereld was: de Middellandse Zee. De zee is tevens het onderwerp van diverse lieux de mémoire die onze verslaggever vanuit de oudheid presenteert.

Fik Meijer zal voor deze gelegenheid een lezing geven genaamd 'Rome en de zee, een moeilijke verhouding'. Hij legt in deze lezing uit dat de Romeinen lange tijd niets met de zee te maken wilden hebben. Maar ze werden er uiteindelijk wel van afhankelijk. Ze gingen de zee zelfs mare nostrum noemen: onze zee. Dankzij de Middellandse Zee kon Rome uitgroeien tot een echte metropool.
Recensie(s)
In dit vuistdikke boek keert de bekende oud-historicus Fik Meijer terug naar zijn eerste liefde: de Middellandse Zee. In een persoonlijk verslag verhaalt hij van zijn eerste kennismaking als sportduiker en - al gauw - onderwaterarcheoloog tot zijn latere fascinatie als hoogleraar Oude Geschiedenis met speciale belangstelling voor de maritieme geschiedenis. Meijer heeft heel veel gereisd in het Middellandse Zeegebied en hij weet persoonlijke reiservaringen boeiend te mengen met beschouwingen over schepen (met name de trireme), zeehandel, havens, bijzondere transporten en geeft - en passant - een beknopt overzicht van 3000 voor Christus tot 600 na Christus. Het boek is met veel vaart en aanstekelijk enthousiasme geschreven en bevat voor een ieder wat wils, van beginner tot kenner van de antieke wereld. Met afbeeldingen in zwart-wit en twee katernen kleurenfoto's, een literatuuropgave, eindnoten en een register.

Prof.dr. E.A. Hemelrijk.

Conservatieve bijbelgeleerden stellen Josephus graag voor als het vijfde wiel aan de ‘evangeliewagen’, en met zijn titel plaatst Fik Meijer zich al dadelijk in hun kamp.

Aan het begin van zijn boek speelt Meijer meteen de man door Josephus bij herhaling als een bijzonder egocentrisch iemand voor te stellen. Ook wordt zijn gevangenneming door de Romeinen, gevolgd door twee jaar geketende krijgsgevangenschap, zonder enige nuance als overlopen bestempeld.
Verderop schetst Meijer de geschiedenis van de Joden vanaf de tweede eeuw voor Christus, en dan is die zelfingenomen Josephus plots nagenoeg zijn enige informatiebron, in zoverre zelfs dat je de tekst van Josephus bij herhaling bijna letterlijk ziet doorschemeren in Meijers tekst.
Aan het einde van het eerste deel maakt Meijer een heel onkritische uitschuiver door Romeinen 13:1-2 te citeren als illustratie van de trouw van de christenen aan het Romeinse gezag. Als Meijer zijn huiswerk een beetje ernstig gemaakt had, zou hij weten dat dit fragment door vele historici en bijbelkenners als een interpolatie beschouwd wordt omdat het in tegenspraak is met de talloze verhulde anti-Romeinse boodschappen in Paulus’ brieven.

In het tweede deel van dit boek bespreekt Meijer het leven van Jezus, en ook hier loopt Meijer onkritisch op het conservatief-christelijke pad, en overbrugt daarbij lacunes of tegenstrijdigheden met zijn fantasie. Bij herhaling overviel me het onprettige gevoel dat ik niet een boek van een historicus aan het lezen was maar dat van een predikant.
Het problematische Testimonium – de getuigenis over Jezus die voorkomt bij Josephus – beschouwt Meijer na wat wikken en wegen als authentiek, mijns inziens tegen alle evidentie in, maar hier vermeldt hij tenminste nog de verschillende posities (vals / deels authentiek / authentiek). Maar dat hij het fragment bij Tacitus over de vermeende vervolging van christenen in Rome na de brand van het jaar 64 als waarheid citeert zonder ook maar één woord te wijden aan de talloze problemen die deze tekst oproept en die hem voor vele kenners tot een vervalsing maakt, tart alle verbeelding.
Ook situeert hij het ontstaan van het Marcusevangelie kort voor het jaar 70, maar wie Marcus hoofdstuk 13 naast de overeenkomstige hoofdstukken bij Lucas en Mattheus houdt én naast Josephus’ verslag over de oorlog van de Joden tegen de Romeinen, ziet dat in dit hoofdstuk – weliswaar in verhulde bewoordingen – niet alleen de bedreiging van Jeruzalem door de oprukkende Romeinen beschreven wordt maar eveneens de burgeroorlog van de jaren 68-69, de ontheiliging van de Tempel door Titus en zijn troepen, én de verwoesting van de Tempel (‘de catastrofe’) met de bijhorende gigantische rookontwikkeling. Dit evangelie kan niet voor 70 geschreven zijn omdat de dramatische gebeurtenissen van dat jaar erin beschreven worden.

In het ontstaan van het Christendom zijn er twee huizenhoge chronologische problemen die in de traditionele bijbelgeleerdheid nog nooit een afdoende verklaring gekregen hebben: het feit dat Paulus niets weet over Jezus (zijn afkomst, zijn regio, zijn uitspraken, zijn spectaculaire daden) ook al trad hij slechts enkele jaren na diens dood toe tot de beweging, en het feit dat het eerste evangelie pas 40 jaar na de feiten geschreven zou zijn – onverklaarbaar lang na zo’n wereldschokkende gebeurtenissen. Ook hier herhaalt Meijer alleen de gebruikelijke rationalisaties: dat het Paulus alleen te doen was om de verrezen Christus, en dat er pas behoefte ontstond aan het schriftelijk vastleggen van het verhaal toen de ooggetuigen met één been in het graf stonden.
Bij zijn bespreking van Paulus haalt Meijer ook de theorie over de verwachte tweede komst van de Christus aan, terwijl in Paulus’ brieven nooit sprake is van een tweede komst maar van de ‘blijde intocht’ (parousia) van de messias in de toekomst.
Het dieptepunt van dit boek is de zin (over de moord op Jacobus) ‘De jaloerse Joden zouden hem hebben vermoord.’ Men kan nog speculeren of ‘jaloerse joden’ of ‘enkele jaloerse joden’ verantwoordelijk zouden zijn voor de dood van Jacobus, maar met de zinsnede ‘De jaloerse Joden’ plaatst Meijer zich op de lijn van degenen die beweren (in het spoor van het Johannesevangelie) dat DE Joden – met zijn allen en voor eeuwig – schuldig zijn aan de moord op Jezus, de vreselijke uitspraak die aan de basis ligt van eeuwenlang christelijk antisemitisme.
De bibliografie aan het einde van het boek bevestigt nogmaals Meijers conservatieve bias. De beste studies die de voorbije jaren verschenen zijn over het ontstaan van het Christendom (Beck, Wilson, Segal, Crossan & Reed, …) ontbreken. Dat de boeken die Meijer wel geraadpleegd heeft zo’n zouteloos praatje opleveren is niet verwonderlijk.
Als waar nieuws goed nieuws is, dan is er slechts één evangelist, namelijk Josephus. Marcus, de eerste van de vier evangelisten van het Nieuwe Testament, heeft een fantastisch verhaal gecomponeerd om de Romeinen te misleiden door de actie 40 jaar te verplaatsen, de (oorlogs)omstandigheden te verdoezelen en als apotheose een goeddeels fictief lijdensverhaal neer te schrijven. Door toedoen van latere christelijke schrijvers, die hinderlijke vroegchristelijke geschriften deden verdwijnen en vervalsingen toevoegden aan bestaande geschriften is de oorspronkelijke vervalsing van Marcus ‘gebetonneerd’, en door de overheersende positie van het Christendom doorheen de geschiedenis is de historisch onvatbare Jezus van de evangeliën blijven voortbestaan. Dat kerkleiders dit mythische Jezusbeeld graag bestendigen is begrijpelijk, maar dat historici zich nog steeds vergapen aan deze rammelende constructie is dat veel minder.

Uitgevers kunnen een koe uitmelken tot er geen druppel meer overblijft, en dat is ook hier het geval. We kennen Fik Meijer als schrijver van ongecomplexeerde boekjes over allerlei zij-aspecten van de klassieke oudheid en ook wat zwaarder wegende werken over scheepsbouw in de oudheid en over Paulus. Dit boekje is absoluut een lichtgewicht: een verzameling anekdotes over zijn optreden als reisleider. Ik heb er wat tips uitgehaald over minder voor de hand liggende plaatsen die de moeite zijn om te bezoeken, maar voor het overige is het maar een onnozele bloemlezing van wat je allemaal kan meemaken als je een toeristische groep gidst.½

Niet altijd even makkelijk te lezen, maar wel een interessante kijk op de historische persoon Jezus in een breed tijdsbeeld van toen.

Ben niet 'kapot' van dit boek; ik prefereer zijn historische boeken.

Tekst van de Huizinga-lezing 2014

Veelschrijver Fik Meijer pende een boekje neer met als ondertitel "Overpeinzingen van een reisleider" en de lezer krijgt juist dat maar ook niet meer. Meijer kan heel wat anekdotes opdiepen uit zijn ervaringen op reis in en om de Middellandse Zee. Deze gaan over eigenwijze toeristen met vervelende vragen, over slechte hotelkamers en ontevreden groepsleden, maar tussendoor ook over enkele minder bekende maar toch wel interessante reisbestemmingen. Een boekje om even tussendoor te lezen maar eentje waar wellicht weinig van zal blijven hangen.½

Een gedegen monografie, zo mag je dit werk van Fik Meijer gerust noemen. Het is eens wat anders dan de andere boekjes die ik van hem las. Hier geen saillante weetjes over allerlei aspecten van de oudheid, maar een historisch verantwoorde biografie van één van de centrale figuren uit het vroege Christendom. Meijer plaatst Paulus in zijn historische context, en laat de figuur ook als persoon tot zijn recht komen. We wisten al dat Paulus geen sympathieke man was, maar zelfingenomen, koppig en drammerig (daarvoor moet je gewoon zijn brieven lezen), en dat hij met zijn reizen en brieven een flinke aanzet had gegeven tot de uitbouw van een echte kerkgemeenschap. Meijer laat mooi zien hoe fragiel dat werk van Paulus was: nog sterk geworteld in het jodendom (in tegenstelling tot de latere mythe), en voortdurend botsend op tegenstand binnen zijn eigen kring. Wat me opvalt is dat Meijer, ondanks het feit dat er over de historische Paulus al bij al toch veel geweten is, regelmatig een beroep moet doen op de techniek van "verantwoord interpreteren"; ik volg hem daar natuurlijk in, maar het geeft maar aan hoe voorzichtig we moeten blijven met historische inzichten.½

De Grieken en Romeinen voelden zich superieur aan de dieren. Wilde dieren werden vaak uit het buitenland gehaald, tijdens hun transport stierven er al een aantal. Ze moesten meelopen in opvallende optochten en aan afgrijselijke gevechten in de arena deelnemen. Ze werden ook vaak in het leger gebruikt.
Aan de andere kant hadden veel vorsten een lievelingsdier dat ze vertroetelden zoals een hond of een paard. Ook dieren waren vaak zeer gehecht aan hun baas. Dat blijkt uit hun trouw, zoals een hond die zich in het vuur gestort heeft, toen zijn baas gecremeerd werd. Toen Odysseus thuiskwam na jarenlange omzwervingen, herkende zijn oude hond hem als eerste.
De meeste mensen vonden, dat dieren naar believen geslacht en opgegeten konden worden, maar er waren in de oudheid ook al mensen die zich hiertegen verzetten. Plutarchus heeft er geen goed woord voor over, dat dieren in nauwe hokken worden vetgemest. Zijn afkeuring van het eten van vlees maakt deel uit van zijn onderzoek naar het menselijk gedrag ten opzichte van alle levende wezens. Hij vraagt zich aan het eind van het boek dan ook af of de mens intelligenter is dan het dier, dat geen omnivoor is, maar passend voedsel eet en zich laat leiden door de natuur.
Begrijpelijk en duidelijk verteld.

Fik Meijer schrijft een aantal goed gefundeerde historische verhalen over beroemde mensen uit de klassieke oudheid. Er worden 33 zowel bekende als onbekende helden en heldinnen beschreven. Wat zij gemeenschappelijk hebben, is dat ze zich hebben onderscheiden, iets vermeldenswaard hebben gedaan wat hun een speciale status opleverde.
In het eerste deel worden de krijgshelden besproken die moed en dapperheid tonen, onder anderen Achilles, Alexander de Grote en Attila de Hun. In het tweede deel komen de civiele helden aan bod die zich op een heel ander gebied verdienstelijk maakten, Solon, de Atheense wetgever, met zijn sociale en politieke hervormingen, Spartacus die in opstand kwam tegen de slavernij, Archimedes die leefde voor de wetenschap. Helden die toegejuicht werden, zijn later vaak verguisd. Het beeld dat men over hen had, is in de loop der eeuwen ook veranderd, kracht en moed waren eerst doorslaggevend, maar daarna kwamen ook anderen zoals wijsgeren, politici en topsporters in aanmerking.
De schrijver bespreekt het leven van deze mensen en ook de geschiedenis van de tijd waarin ze leefden. Een goed boek om de algemene kennis over de oudheid op te frissen.½

De oudheid staat dichter bij ons dan wij denken. Dit wordt in 22 verhalen en essays met totaal verschillende onderwerpen duidelijk gemaakt. Een waardige oude dag ? De oude Grieken en Romeinen hadden ook te kampen met ziektes en armoede. Wij kunnen van hen leren om gemakkelijker te accepteren, dat de dood onherroepelijk is en niet gevreesd hoeft te worden. De helden van de Olympische spelen, pogingen om de trireme (het oorlogsschip van de Atheners) te herbouwen, democratie en de kritiek erop, slavenopstanden. Dit is een greep uit de verhalen die volledig los van elkaar gelezen kunnen worden.
“Het Romeinse rijk is niet meer, maar de herinnering eraan leeft voort”. In het laatste verhaal 'Nieuwe Romeinen' zien we hoe Mussolini zich beschouwde als een neo-Romeinse heerser naar zijn voorbeeld keizer Augustus. Er wordt ook nagegaan of de huidige Amerikaanse politiek te vergelijken is met de Romeinse en of er lessen uit te trekken zijn. Begrijpelijk geschreven en daarom vlot te lezen.½

Eerste van een lange reeks korte illustraties van de Oudheid. Meest interessante stukjes:
Rechtvaardige oorlog en het gebruik van fetiales (priesters die genoegdoening eisten van de vijand); geëvoleerd naar legitimering van agressie
Griekse huurlingen
Olympische spelen: niet internationaal en alleen de overwinning telde bij de Grieken
Onveiligheid in Rome: pas vanaf 2de eeuw vc, met influx vreemde volkeren en opgang van de individualisering
Afrocentrische visie op OH
Publieke toiletten in Rome

Leuke bundeling interessante opstelletjes over de oudheid: voor 4/5 romeinse periode.

Juvenalis schreef “Geef de mensen brood en spelen”, velen kwamen naar het Circus Maximus in Rome voor de uitdeling van gratis brood en de wagenrennen, Zowel keizers die hier hun populariteit konden meten als het gewone volk waren aanwezig, Er was op de tribunes plaats voor 150,000 mensen, Het was goedkoper dan de gladiatorspelen en minder gevaarlijk, de races konden vaker per jaar gehouden worden, meestal 24 per dag, Er waren vier teams met eigen atleten en supporters, wagenmenners hadden een status die met die van de huidige topvoetballers te vergelijken is, Ze kregen een enorm prijzengeld en stapten gemakkelijk over van de ene renstal naar de andere als ze meer konden verdienen, De veel kleinere renbaan in Constantinopel, de Hippodroom was in 532 het strijdtoneel van een opstand waarbij 30000 mensen op één dag de dood vonden, De onvrede met de keizer werd hier uitgevochten,
Een overzichtelijke en duidelijk uitgelegde geschiedenis van het wagenrennen,½

Vercingetorix uit Auvergne kwam in 53 v.C. met meerdere stammen in opstand tegen Caesar die Gallië aan het veroveren was. Hij had aanvankelijk succes, maar moest een jaar later bij Alesia het onderspit delven door verkeerde militaire beslissingen, werd gevangengenomen en geëxecuteerd na een jarenlang verblijf in de gevangenis in Rome. Hij raakte in de vergetelheid, totdat men na de nederlaag van Napoleon een nieuwe held nodig had en hij midden 19e eeuw weer in de belangstelling kwam tijdens de regering van keizer Napoleon III. Men vergeleek hem met Clovis en Jeanne d’Arc, andere vrijheidsstrijders, er werden standbeelden voor hem opgericht, hij werd vermeld in de leerboeken op school en leeft tegenwoordig voort in de avonturen van Asterix. Frankrijk koestert deze held nog altijd.
Goede indeling, het eerste deel bespreekt de krijgshandelingen, het tweede deel de mythe rond “de dapperste van de Galliërs”.½

Het boek levert wat de auteur vooropgesteld heeft. Een zeer klassieke benadering over de opkomst, uitbouw, bestendiging en neergang van het Romeinse rijk. Alle bekende gebeurtenissen en personages komen in het boek aan bod, zo bijvoorbeeld de drie punische oorlogen, de twee triumviraten, Agustus en de belangrijkste keizers... Bij dit alles blijven de details zeer beperkt: zo wordt Scipio Africanus maar 3 keer genoemd op twee bladzijden. Hetzelfde lot ondergaan Milo, Pompeius, Marcus Antonius... De enigen die echt aandacht krijgen zijn Augustus (zeker terecht natuurlijk), Diocletianus en Constantijn. Ik besef dat het de bedoeling was van Fik Meijer om niet teveel aandacht te geven aan biografische en concrete feiten maar daardoor krijgt alles een te algemeen kader. De auteur behandelt eveneens bepaalde thema’s zoals relatie overwinnaar-overwonnene, discriminatie, leger,... Deze blijven echter, met uitzondering van thema economie, zeer oppervlakkig.
Mijn conclusie is dat ik niet echt bij de doelgroep van het boek hoor. Het is weliswaar een goed geschreven boek en geeft een algemeen beeld van de organisatie van het Romeinse rijk. Het is echter bestemd voor mensen die zich voor de eerste keer willen inlezen in het Romeinse tijdperk. Heb je echter al andere boeken gelezen over de Romeinse periode dan zal je met dit boek weinig nieuws vernemen. Het is op zijn best een opfrissing van wat je al wist zoals het bij mij het geval was.½

first published on http://voskenslaan.blogspot.com/2008/01/emperor-under-bed.html

I just finished a book I started quite some time ago. Not that it was such a tough book to read or even a very thick one, but it was my 'under-the-bed' book.

Every Thursday or on any other day that I don’t have to work, I usually lie down on our bed with Nora till she’s fully asleep for her afternoon nap. In the mean time I read my 'under-the-bed' book. Sometimes I will only read for 5 minutes & on other occasions – when Nora is bit more difficult or when I simply feel nice and cosy myself – I’ll read for half an hour. But of course you can not read any book: it must be a book with short chapters and you shouldn’t lose the storyline if you don’t read in it for a week.

Emperors don’t die in bed by Fik Meijer was the perfect book. I read the original Dutch version – Keizers sterven niet in bed – but it has been published in English as well.

This book by a professor in Ancient History tells the story of the 87 Roman emperors (from 27 BC till 476 AC) but focuses mainly on their deaths. It’s really amazing to see that almost all of them died a nasty death and still there was never a lack of candidates. Every time some senator, general or other public figure would stand up and claim to be the most capable emperor but in most cases the plotting and killing started the very same day of their inauguration.

Every emperor has his own chapter: infamous villains like Caligula and Nero, great statesman like Hadrian and Constantine but also unknown fellows like Carus – 6 months in power – or Didius Julianus – even shorter; or Gallienus – 15 years in power but have you ever heard of him?

Some did die in their bed, others were killed in battle but Commodus – an aggressive lunatic – was not only poisoned but strangled as well; Heliogabalus – who lived a life of orgies – tried to hide in the toilet but was found and killed, his body was thrown in the sewers of Rome; Caracalla was stabbed while peeing; …

Stepping down was no option: losing your throne was losing your head.

This may sound gruesome – and of course it is– but the book itself is quiet light-hearted and a pleasant way to read the amazing history of the Roman Empire.

Highly recommended!½

A great read, a fasinating look at back stabbing (litrally) and ambition in the roman world. Makes you think twice before eating anything your Mother has made you!