Wieteke van Zeil

Een handleiding om meer te ontdekken op schilderijen en reliëfs.
Wieteke van Zeil is officieel kunstcriticus en journalist. Zij heeft zichzelf getraind om langer dan een paar minuten naar een schilderij te kijken en maakt ons deelgenoot van haar bevindingen: Details of 'schilderwerkwijzen' onthullen van alles; ook schoonheid en vakmanschap. Als haar eigen kennis tekortschoot over een object vroeg zij de hulp van specialisten, zo werd vaak de symboliek of context van de afbeelding duidelijk.

Ze geeft zeven handreikingen om zelf meer te kunnen zien:
Goed kijken begint met negeren - Zoek binnen een grote hoeveelheid informatie een klein deel wat je wilt bestuderen, selecteer, doe niet het hele Louvre in een dag.
Laat je niet sturen - Dat doen schilders, inrichters van tentoonstellingen en reclamemakers. Je oog volgt richtingen. Iets wat je eerder zag zal meer opvallen. Kijk bewust naar een onopvallende plek van het schilderij.
Je ziet wat je kent - Het trekt je aandacht. En zo kom je ook een schilderij, waar je anders aan voorbij zou lopen, binnen. Tip: Kijk pas als je uitgekeken bent naar de titel, wat viel jou het eerst op?
Doe alsof - Verplaats je in hoe iemand anders zou kijken Tip: neem iemand mee met andere expertise dan jijzelf.
Van maken ga je beter kijken - Als je natekent of boetseert ben je gedwongen op details in vorm, licht, structuur te letten.
Doe (en laat!) je gsm uit bij de tentoonstelling - Dan ben je meer waar je bent.
De context geeft de clou - Zoek details en zoek de betekenis voor en van het geheel. Wat staat er naast elkaar? Zijn objecten bewust in driehoek of cirkel geschilderd, zijn er richtingen?

Daarna bespreekt ze een detail op 56 schilderijen. Veel 'klassiek' geschilderde werken van de late middeleeuwen tot de romantiek, maar er zijn ook een paar hedendaagse werken, een Arabisch handschrift en wat 3d-beelden bij. Per object zijn er twee blz. tekst. Op blz twee staat altijd het detail op de vierde het hele werk. Ik probeerde altijd om eerst het hele werk goed te bekijken, om zo zelf van alles te kunnen ontdekken en pas daarna keek ik wat Wieteke eruit had gehaald. Dat probeerde ik te raden :) . Bij heel grote schilderijen was soms het detail te klein voor mij om te zien.
Ter afwisseling staan er zeven interviews met beroepsbeoefenaars die voor hun vak goed moeten kijken. Vooral over over hoe moeten kunnen zien een rol speelt in hun beroep Een ontwerper,( bewegwijzering op Schiphol) een arts (bij te vroeg geboren kk), een politieman , een ecoloog, een festivaldirecteur, een luchtverkeersleider en een weerman.

Voorbeelden:
Wat heeft het kind rechtsonder op een hoofdaltaar in de hand?
Hoe komen engelen op een tekening van Hans Memling aan hun kleur?
Wat fascineert Wieteke op een ruiterlandschap van Albert Cuyp?
-> Honden en vogels kunnen vele betekenissen hebben, werktuigen van ambachten verklaren, kijk eens omhoog. Wat waren de maatschappelijke verhoudingen in die tijd? Ooit op kleine weerspiegelingen gelet?

De taal is helder soms met humor. De schrijfster laat je zien, neemt je mee in haar gedachtegang, vertelt wat zij heeft ontdekt. Het is allemaal heel boeiend. Spelenderwijs leerde ik. Een volgende keer hoop ik in een museum nog meer te zien.… (plus d'informations)