Edwina Hagen

Eerst een bekentenis: deze bespreking is geschreven ná het lezen van de drie onlangs verschenen koningsbiografieën en de biografie door Fasseur van de jonge Wilhelmina. Deze zijn allemaal gebaseerd op een enorme hoeveelheid archiefmateriaal, waardoor een veelomvattend beeld kan worden geschetst van het desbetreffende staatshoofd. De onderhavig biografie van Rutger Jan Schimmelpenninck maakt gebruik van een beperkte hoeveelheid archiefmateriaal, voornamelijk brieven, waardoor een veel fragmentarischer beeld kan worden gegeven. Dat deze biografie dan toch nog een ruime driehonderd pagina's (zonder de eindnoten) telt, is dan toch een klein wonder. Kleine teleurstelling bij het begin: in de inleiding, op pagina 21, wordt gemeld dat de biografie begint in oktober 1787, terwijl de titel de geboortedatum vermeldt, waardoor de suggestie wordt gewekt dat het boek dáár begint. Geboorte, jeugd en onderwijs komen summier aan bod. Kleine slordigheden (of is dit met opzet gedaan?), zoals in hoofdstuk vier, waarin Napoleon eerst 1e consul en vervolgens keizer wordt genoemd, terwijl pas verderop diens kroning wordt beschreven, en daarna weer 1e consul, zorgen voor een lichte ergernis tijdens het lezen. De periode na Schimmelpennincks aftreden, in 1806, tot zijn overlijden in 1825, wordt in vijf pagina's behandeld, wat een onevenwichtig beeld geeft. Vermoedelijk wordt dit veroorzaakt door het ontbreken van archiefmateriaal over deze periode, maar dat werd niet duidelijk uit het boek. Samengevat: een mooie, recente biografie over de waarschijnlijk enige burger die ooit Paleis Huis ten Bosch bewoonde, maar met een paar (kleine) gebreken.… (plus d'informations)

Rutger Jan Schimmelpenninck was in de jaren 1798-1805 ambassadeur in Frankrijk, met een korte onderbreking in Engeland. Hij ontwikkelde zich al snel tot een diplomaat van wereldformaat in de hoge Parijse hofkringen rondom Napoleon Bonaparte, en in het voorjaar van 1805 plaatste de Franse keizer hem aan het hoofd van de Bataafse Republiek. Schimmelpennincks ambitieuze vrouw Catharina was een belangrijke drijvende kracht achter zijn politieke succes, maar dat wekte ook argwaan. Schimmelpenninck was zijn politieke loopbaan begonnen als advocaat en ‘partij-ideoloog’ van de patriotten, die in de jaren 1780-1787 in verzet kwamen tegen stadhouder Willem v, een voorvader van koning Willem-Alexander. Ze eisten een democratisch bestuur. Acht jaar later, tijdens de zogeheten Bataafse Revolutie, grepen de patriotse burgers de macht met militaire steun van de Fransen. Schimmelpenninck verrichtte tijdens die revolutie baanbrekend werk als medeoprichter van de Nationale Vergadering, het eerste democratisch gekozen parlement van Nederland. Na zijn promotie tot staatshoofd van Nederland in 1805 ontstond de verdenking dat feitelijk Catharina vanuit Huis ten Bosch de lakens uitdeelde, omdat Schimmelpenninck in toenemende mate leed aan een ongeneeslijke oogziekte. Een internationale roddelcampagne, aangestuurd door jaloerse Nederlandse diplomaten, leidde mede tot zijn val.… (plus d'informations)