Koert Lindijer

Al sinds 1983 woont de Nederlandse journalist Koert Lindijer (1953) in Nairobi. Daar vandaan doet hij voor NOS en voor NRC verslag van het nieuws uit vrijwel het hele Afrikaanse continent. In ‘Een wolkenkrabber op de savanne’ blikt hij terug op 40 jaar correspondentschap. Daarbij kijkt hij naar de maatschappelijke veranderingen in Afrika in die jaren, naar de veranderingen in zijn vakgebied en gaat hij in op enkele grote conflicten waarvan hij indertijd verslag deed.

Nu is Afrika nogal een omvangrijk continent, is 40 jaar een lange tijd én weet Lindijer ontzettend veel. Wat vertel je dan wel, wat niet, en hoe breng je structuur aan in die enorme hoeveelheid verhalen? Dat is waarschijnlijk de uitdaging geweest bij het samenstellen van dit boek. Die structuur is aangebracht door het boek op te delen in vier delen, waarvan de eerste drie een afgebakende periode omvatten, en door te focussen op drie regio’s: Kenia, Ethiopië/Eritrea en Rwanda/Oeganda/Oost Congo. Het valt het de schrijver duidelijk zwaar om zich aan deze structuur te houden. Hij typeert zichzelf een kampvuurcorrespondent, een man die graag verhalen vertelt, en dat breedsprakige vind je terug in zijn schrijfstijl. In een hoofdstuk over religie in Kenia maakt hij bijvoorbeeld zo even een uitstapje naar Benin (4.000 kilometer verderop). Dat is soms charmant, maar soms ook verliest hij zich in gedetailleerde uitweidingen, waarbij het de lezer begint te duizelen met al die namen, plaatsen en allianties.

De berichtgeving over oorlogen heeft indertijd ook al in de krant gestaan, dus in zo’n terugblikkend boek verwachtte ik vooral meer te lezen over hoe het is om als buitenlander in Nairobi in te wonen of als journalist in Afrika te werken. Die aspecten zitten wel in het boek, maar het blijft daarbij behoorlijk onpersoonlijk. Lindijer is een klassieke journalist, iemand van de feiten. Dus over de razendsnelle groei van zijn woonplaats Nairobi en alle sociale veranderingen die daarbij horen, vertelt hij uitgebreid. Maar over de mens Lindijer kom je weinig te weten. Hoe gaat hij bijvoorbeeld om met het extreme geweld dat hij tegenkomt tijdens zijn werk? In staat van ontbinding verkerende lijken, verkrachte vrouwen, verminkte kinderen; het is al best heftig om hierover te lezen, wat gebeurt er met je als je er tussenin staat? De auteur schrijft trots dat hij hiervoor nooit naar een psycholoog is gegaan, maar als lezer ervaar je het tegelijk als minimaal wat wonderlijk hoe laconiek hij spreekt over al die vreselijkheden en de mensen die daarvoor verantwoordelijk zijn.

Ook jammer dat er in dit boek zoveel nadruk ligt op politiek, oorlog en geweld, waardoor er een beeld ontstaat van een continent waar niks positiefs gebeurt. De schrijver spreekt zichzelf hierin af en toe tegen: aan de ene kant benoemt hij dat Afrika een gigantisch continent is, met een grote diversiteit aan landen en culturen, tegelijk spreekt hij soms over Afrika alsof het één geheel is, wat dan weer bijdraagt aan dat beeld van ‘één corrupte bende’ zoals je dat hier in Nederland soms hoort.

Het is dus een boek met aan de ene kant een hoge informatiedichtheid en aan de andere kant een gebrek aan informatie. Dat klinkt tegenstrijdig, maar misschien is het ook gewoon teveel wat de schrijver allemaal in dit boek heeft willen proppen. Bijna alles wat hij schrijft is in potentie interessant, maar bijna alles verdient ook meer aandacht, misschien zelfs in de vorm van een compleet boek. Of een audioboek of podcast, waarin je hem daadwerkelijk aan dat kampvuur hoort praten.… (plus d'informations)