Chris Ceustermans

Jean-Marie Berckmans is tien jaar geleden op 54-jarige leeftijd van ontbering overleden, en nu publiceert Uitgeverij Vrijdag eindelijk deze dappere biografie. 'Schrijven In De Grauwzone' leest als een trein: Ceustermans schrijft erg vlot en trefzeker. Het boek is bovendien erg goed gedocumenteerd, Ceustermans’ research moet erg veel tijd hebben gekost – hij heeft met tientallen en tientallen mensen gesproken, en Berckmans heeft ook erg veel papieren sporen nagelaten van zijn chaotische bestaan. Daardoor had Ceustermans toegang tot een groot archief van ongepubliceerde teksten en brieven. Hieruit wordt vaak geciteerd, op een manier die erg organisch is, zonder dat het de flow van het lezen stoort. Daardoor overtijgt het boek de loutere biografie: pakweg een 5e van dit boek is immers door JMH zelf geschreven.

Het leven van Berckmans tart elke verbeelding, en deze biografie is zo een van die zeldzame boeken waar het cliché dat de realiteit fictie overstijgt ook effectief klopt. Hierdoor leest dit boek ook als een soort picareske roman, en moet het volgens mij ook boeiend zijn voor wie niet vertrouwd is met het werk van de bipolaire schrijver. Aangezien leven en schrijven voor JMH sterk met elkaar verweven zijn, werpt dit boek ook een verhelderend licht op zijn oeuvre. Kenners van zijn verhalen zullen daardoor zeker worden aangezet om Berckmans te herlezen.

'Schrijven in de Grauwzone' is alles wel beschouwd een intriest verhaal: de kroniek van een trage zelfmoord van een manisch-depressief miskend genie met een zware alcoholverslaving. Ik hoop dat dit boek een fatsoenlijke uitgave van Berckmans’ verzameld werk een stap dichterbij kan brengen. 'Verhalen uit de Grauwzone' – de nieuwe bloemlezing die gelijktijdig uitkwam met deze biografie – is al mooi, maar bijlange niet genoeg.

Taxi Naar De Boerhaavestraat… (plus d'informations)