NIOD-onderzoeker Gerard Aalders komt per 1 april 2009 (geen grap) met weer een nieuw boek uit over zijn favoriete onderwerp Prins Bernhard. Bij uitgeverij Elmar verschijnt 'De Prins kan mij nog meer vertellen – Prins Bernhard feit en fictie'. Het zijn grotendeels bewerkte artikelen die al eerder verschenen in het tijdschrift 'De Republikein'. Vanavond (31 maart) was er op Netwerk TV (EO) een reportage gewijd aan het boek van Aalders. Helaas kwam tot ons in de uitzending oude koek die al door Aalders was beschreven. Zoals de 1 miljoen gulden Wiedergutmachung uit een artikel in 'De Republikein' van juni 2008. Of boeven zoals Robert Vesco waarmee de Prins zich inliet maar dat al bekend was in de Bernhard-biografie van Wim Klinkenberg. Toch heeft Aalders baanbrekend werk verzorgd in de zo fascinerende Bernhardologie. Dat bleef niet altijd voor de NIOD-onderzoeker zonder gevolgen.

Een doofpotaffaire over het NSDAP-lidmaatschap van prins Bernhard ontwikkelde zich in 1948. Of beter gezegd die doofpotaffaire kwam in 1995 pas aan het licht toen de historici Gerard Aalders en Coen Hilbrink hun boek 'De Affaire Sanders' zouden gaan publiceren.

Dat boek zou moeten uitkomen onder auspiciën van het RIOD. Bestuursvoorzitter van het RIOD was in die jaren: Prof. Mr. Dr. E.J.H. Schrage, dezelfde man die later de auteur was van het boek 'zur Lippe Biesterfeld' dat in opdracht van prins Bernhard over zijn moeder prinses Armgard en kolonel Pantchoulidzew was opgesteld en een grote witwasoperatie was met veel feitelijke fouten in de tekst. In 'De Affaire Sanders' onthulde drs. Gerard Aalders dat hij in de Amerikaanse staatsarchieven in Washington documenten had gevonden die het NSDAP- lidmaatschap aantoonden van prins Bernhard (en van prins Aschwin). Schrage, als bestuursvoorzitter van het RIOD, in de pers over het boek: "In het verleden zijn er wel meer publicaties geweest waaruit leden van de koninklijke familie niet zo plezierig naar voren kwamen, zoals prins Hendrik met zijn onechte kinderen. Dat is geen reden om iets tegen te houden. Wat waar is moet geschreven kunnen worden. Maar als wij erachter gaan staan, moet het wel wetenschappelijk onderbouwd zijn. [...] Een elementaire bronnenkritiek ontbreekt. Er wordt in dit boek gesmeten met uitdrukkingen als 'er zijn aanwijzingen dat...' Dat kan niet in een wetenschappelijk werk."

De officiële inschrijving van Bernhard in het partijregister van de NSDAP, drie maanden nadat Hitler aan de macht kwam. (bron: NIOD)

Schrage had eerder deel uitgemaakt van de begeleidingscommissie die de laatste delen van Lou de Jongs 'Koninkrijksserie' beoordeelde. Interessant is dat Prof. Mr. E.J.H. Schrage min of meer een collega was van Oranje-historicus Cees Fasseur bij het Amsterdamse gerechtshof. Het lijkt erop dat wie daar zat ruim baan krijgt om ten dienste van de Oranjes het Koninklijk Huis Archief te bestuderen! Ook de Leidse historicus Jan Bank, een collega-lid van het RIOD -bestuur, mengde zich in de strijd om de gewraakte NSDAP-passage uit het boek te krijgen. Bank kennen we ook als deskundige die bij koninklijke affaires naast Maartje van Weegen aanschoof. Al eerder had RIOD-medewerker Peter van Dijk geprobeerd het NSDAP-lidmaatschap van prins Bernhard voor zijn eigen onderzoek te 'kapen'. Van Dijk vroeg prins Bernhard om commentaar en werd toen boos door de Prins op Soestdijk ontboden. Bernhard ontkende dat hij zichzelf had aangemeld bij de nazipartij. Iemand anders zou hem zonder zijn medeweten lid hebben gemaakt. Die uitvlucht van de prins lijkt veel op de leugen om bestwil van de vroegere minister van Buitenlandse Zaken en latere secretaris-generaal van de NAVO J.M.A.H. (Joseph) Luns die beweerde dat het zijn broer was die NSB-lid was geweest. Uiteindelijk hield Gerard Aalders zijn poot stijf en werd het NSDAP-lidmaatschap in het boek vermeld. Het bestuur van het RIOD nam op de dag dat het boek gepresenteerd werd afstand van het gedeelte dat Coen Hilbrink had geschreven. Dat kon volgens het RIOD-bestuur de toets der wetenschappelijke kritiek niet doorstaan. Het is hoogstwaarschijnlijk dat de toorn van Soestdijk over het boek was afgeroepen. Want de doofpot begon, zoals eerder gezegd, al in 1948 – toen Buitenlandse Zaken probeerde de naam van prins Bernhard van de NSDAP-lijsten te laten schrappen die in het bezit van de Amerikanen waren.

De koninklijke loge tijdens het bruiloftsfeest in het Haagse gebouw van Kunst en Wetenschappen op 5 januari 1937 tijdens het spelen van het Horst-Wessel lied. V.r.n.l. Wilhelmina, Bernhard, Juliana en Adolf Friedrich von Mecklenburg, die bij wijze van klassiek geconditioneerde Pavlov-reflex, zijn rechterarm naar voren uitstrekt.

Een prins met het aureool van bevrijder die helaas toch ook nazilid was geweest paste niet in het Nederlandse koninklijke sprookje. De pragmatische Amerikanen hadden evenwel geen boodschap aan de Haagse ambtelijke pressie om de prins te beschermen. Het Department of State te Washington antwoordde op 10 augustus 1948 over Bernhards lidmaatschap als volgt:

"Since Prince Bernhard’s name is also included in the consolidated World List, which has been widely distributed throughout the Government as well as outside the United States, it is felt that at this time it is not practicable to alter the current lists by deleting his name. Should there be any occasion in the future to issue a new edition of these lists, consideration can then be given to the request for the deletion of Prince Bernhard’s name."

Zo vinden we dus in 1947 en 1948 in ambtelijke kringen al sporen dat men zich zenuwachtig maakt over het verleden van prins Bernhard. En in 1995 was men nog zo bang voor Aalders' ontdekking dat men hem uit het RIOD (NIOD) probeerde te wippen.

EO Netwerk sloot af met de Oranje-gekleurde mening van 'Blauw Bloed'-presentator Jeroen Snel dat Prins Bernhard een deugniet was en dus wel deugde. Ach ja, volgens sommigen deugde Albert Speer ook. Die had het als nazi ook allemaal niet zo kwaad bedoeld. ( )