Prettige introductie tot een van de mooiere wandelpaden van Engeland, die langs de muur van Hadrianus. De tocht wordt in dagetappes beschreven, alsof je langs de muur wandelt, maar het is dus geen gids. ( )

Een recensie van Ron Bloksma van Buitensport-Schotland.nl

Zo'n 2000 jaar geleden was heel Britannia (zo heette Groot-Brittannië toen) bezet door soldaten van Caesar, de Romeinse veldheer. Héél Britannia? Nee! Een stam bleef moedig weerstand bieden aan de overweldigers en maakte het leven van de Romeinen in de legerplaatsen aan de grens bepaald niet gemakkelijk.


Waar Asterix & Obelix op fictie berusten, is bovenstaande inleiding maar al te waar. De Picten, de bewoners van Schotland in die tijd, waren wilde barbaren. De Romeinen bleken niet in staat hen te koloniseren. Het land -nat, mistig met veel moerassen- heeft ze waarschijnlijk ook niet bekoord. De Romeinse keizer Hadrianus liet daarop, in de tweede eeuw, een muur bouwen om zijn rijk te scheiden van deze barbaren. Bijna drie eeuwen bleef de Muur van Hadrianus de noordelijkste grens van het Romeinse Rijk.

Nu nog steeds slingert de muur zuidelijk van de Engels-Schotse grens. 'Coast to coast' loopt de muur van Wallsend aan de oostkust (nu Newcastle) tot Bowness-on-Solway in het westen (bij Port Carlisle). Hij is 117 kilometer lang, soms wel zes meter hoog en drie meter breed. De muur was oorspronkelijk uitgerust met forten, wachttorens, grachten en wegen. Nu staat alleen het middengedeelte nog steeds overeind. Andere delen van de muur hebben sterk te lijden gehad. In boerderijen en kerken zijn de Romeinse stenen terug te vinden.

Herman Vuijsje wandelde langs de muur van oost naar west. 'Een grens van steen' is een speurtocht naar delen van de muur in het landschap en in het leven van de Engelsen. Bij enkelen is de 'Wall-fever' volledig toegeslagen. Herman Vuijsje geeft verslag van ontmoetingen met deze muurverslaafden: mensen die alle stenen stuk voor stuk in kaart brengen, wallrunners en Jeff Barnett die als Jefficus uit het Zesde Legioen door het leven gaat. Hoewel fysiek verdwenen, blijkt de 'wall' in Newcastle in cultureel opzicht nog steeds te bestaan. Waar de muur door duistere wijken loopt is er weinig van bekend. De heren archeologen wagen zich hier niet. In de Tynevallei zijn de sporen van de muren door de industriële revolutie verdwenen. Herman Vuijsje maakt van de nood een deugd, door deze als onderwerp te nemen op dit deel van de tocht. Uiteraard wordt ook de Romeinse tijd in Noord-Engeland ruim belicht.

Waar de meeste reisverslagen saai worden door minutieuze beschrijvingen, is dit boek inspirerend. Het is een combinatie van oude geschiedenis en een beschrijving van een verlaten stukje Engeland. Een goed wandelreisverhaal, dat stoelt op gedrevenheid van de auteur.

Het is geen wandelgidsje. Er komen geen routekaartjes en -beschrijvingen in voor. Het is eerder een inspiratiebron om je schoenzolen te laten slijten op de 'wall'. Maar ook als je de tocht niet gaat lopen, is het boek absoluut de moeite waard. Helaas voor de Schotlandliefhebbers, de Schotten -waar de muur ooit voor gebouwd was- komen niet aan bod.

Noot: De wandeling zelf is in een week te doen. Voor iemand die geïnteresseerd is in cultuur en historie is deze wandeling beslist de moeite waard. Een fraaie themawandeling. In 2003 wordt het officiële en gemarkeerde lange afstandspad geopend, de Hadrian's Wall Path National Trail (zie http://www.hadrians-wall.org/)