Ensaio serio e riguroso, pero á vez didáctico para as que non temos nin idea sobre a materia, que axuda a entender a situación actual de Andalucía, ás veces, en relación co resto do estado español. Explica como é necesario estudar o pasado e interpretalo para poder xulgar o presente e tamén para intentar poñer solucións a situacións que xa, a estas alturas, son estructurais e difíciles de superar.
Arenas Posadas, Historiador da Universidade de Sevilla, parte do feito diferenciador dun capitalismo extractivo andaluz, que xurde na Idade Media, e de como este escenario segue a ser o contexto que pode explicar a situación actual da comunidade autónoma. Polo camiño expón o papel de Andalucía na construción de España e o comportamento do estado con respecto a ela como dun colonialismo que substituiu ao que fora implantado e despois perdido no continente americano.
A fuga de cartos e de capital humano así como a perda de poder sobre as empresas andaluzas fronte a capitales extranxeiros sitúana en último lugar na maioría dos rangos que presentan os diferentes factores económicos, políticos e sociais que describen a democracia española.
O libro vai debullando de xeito cronolóxico cada un dos períodos da historia desde a Idade Media ata a actualidade, explicando cada unha destas etapas nunha perspectiva nacional española e andaluza. A destacar tanto o perído de guerra civil como a represión ata a carnicería final como factores determinantes da desactivación da loita do pobo fronte á opresión.
A venerada Transición, esperanzadora para o pobo, remata cos corenta anos de reinado do PSOE nos que os socialistas actuaron como guardeses da leira tapando parches pero sen molestar aos señoritos donos da terra .
Arenas Posadas non cre que o elemento idiosincrático que supón o folclore vaia a axudar a salir da inmensa crise na que Andalucía está inmersa porque en realidade esta non é máis a representación da cultura que queren as clases acomodadas mantendo ao pobo en situación precaria sen saída material. A crítica ao estamento relixioso, sobre todo, pero tamén ao militar, resalta tamén nesta obra na que o autor chega practicamente ata o ano 2022, data de publicación da obra, e que lle permite facer unha crítica ao actual goberno do PP que todavía vai a destrozar máis as institucións, paisaxes e sobre todo, ao pobo andaluz.
Faise tamén unha crítica ao nacionalismo, na súa versión mitica e creadora dun pasado inexistente, pero penso que o profesor Arenas acepta este camiño, polo menos como un medio para conseguir políticas máis sociais e igualitarias que saquen Andalucía do pozo no que se atopa. ( )