K.B. 139

Karsten Alnaes heeft met zijn "Geschiedenis van Europa" een omvangrijk overzichtswerk geschreven over de Europese geschiedenis vanaf ongeveer 1300 tot op heden. Zijn geschiedenis omvat 4 boeken en zo'n 3000 bladzijden en is vooral een verhalende geschiedenis, naar kaartjes, tabellen, statistieken en dergelijke zul je vergeefs zoeken.
Deel 1 begint met de pest die in de jaren rond 1348 zwaar toesloeg in Europa. De pest ontstond in Azië en werd door ratten in Genuase schepen overgebracht naar Europa. Naar schatting eenderde tot de helft van de Europese bevolking stierf door de pest. Vreemd genoeg zorgde de pest in de jaren daarna voor een toenemende welvaart, doordat door schaarste aan arbeidskrachten de lonen hoger werden. Alnaes is een goed verteller, behalve de grote lijnen van de politieke geschiedenis vertelt hij in zijn verhalen vooral over de gewone mens. In het eerste deel dat loopt van 1300 tot 1600 geeft hij 9 verhalen van gewone mensen in verschillende periodes en uit verschillende landen.
In de volgende drie delen springt hij van het ene land naar het andere. Veel aandacht uiteraard voor Frankrijk, Engeland, Duitsland, Italië en Spanje, maar ook andere landen komen uitgebreid aan bod. Ook heeft Alnaes veel aandacht voor de cultuur: schilders, componisten en schrijvers komen uitgebreid aan bod. Veel figuren krijgen een hoofdstukje van zo'n 5 tot 10 bladzijden waarin de huidige kennis over de desbetreffende persoon aardig is samengevat.
In deel 4 vond ik de opkomst van de fascistische stromingen in met name Spanje, Portugal, Duitsland en Italië erg goed weergegeven. Deel 4 stopt met het einde van de tweede wereldoorlog. In een epiloog van zo'n 40 bladzijden worden nog even een aantal na-oorlogse ontwikkelingen kort geschetst. De illustraties in de 4 boeken zijn mooi maar eenzijdig, er zijn alleen reproducties van schilderijen in opgenomen.
Wat vind ik nu van deze geschiedenis van Europa? De titel is natuurlijk onjuist, de boeken hadden een geschiedenis van en niet de geschiedenis van Europa moeten heten. De in totaal 3000 bladzijden vormen ook een flinke kluif, ik heb er met flink doorlezen ruim 3 weken over gedaan. De illustraties hadden beter gekund, en het ontbreken van tabellen, statistieken en overzichtskaartjes is zonder meer een gemis. Maar Alnaes kan zonder meer zeer boeiend schrijven en dat maakt deze geschiedenis zonder meer de moeite waard voor wie er tijd en moeite in wil steken. Het lijkt mij een serie voor mensen zoals ik die al het een en ander hebben gelezen over de Europese geschiedenis zonder daarin gestudeerd te hebben. Om mee te beginnen kan ik "A history of the world" van J.M. Roberts aanbevelen die de grote lijnen goed weergeeft. Er is ook een tiendelige "Illustrated history of the world" van dezelfde auteur. ( )