Dworkin was a very clear writer. Loved the style. The substance is fascinating. Makes me wish all philosophers wrote in this tone. ( )

Religie zonder God’ is geschreven door de Amerikaanse hoogleraar rechtsgeleerdheid en filosofie Ronald Dworkin. Het verschijnt postuum en is een uitwerking van een lezing die hij twee jaar voor zijn dood heeft gehouden.

Het is duidelijk dat het boek is geschreven door een rechtsgeleerde en filosoof want daar gaat het met name om. Dworkin begint met de zin: ‘De centrale gedachte van dit boek is dat religie dieper gaat dan God’. Dat werkt hij vervolgens uit in het kader van het vraagstuk van de godsdienstvrijheid. Hij gaat in op de verschillen (maar met name de overeenkomsten) tussen theïsten en religieuze atheïsten en hoe die overeenkomsten kunnen leiden tot een wederzijdse acceptatie.

Voor vrijzinnigen zal met name het eerste deel van het boek interessant zijn waarin Dworkin ingaat op de overeenkomsten tussen theïsten en religieuze atheïsten. Theïsten geloven in God, in een hogere macht. Religieuze atheïsten ontkennen het bestaan van zo’n opperwezen maar worden in hun schouwen van de wereld wel geleid door een bepaalde objectiviteit die aan alles voorafgaat. Een theïst zal dat God noemen, een atheïst allerminst.

Wat Dworkin hier doet is wel interessant: hij plaats theïsten en religieuze atheïsten als het ware op één lijn wat de verwondering betreft. Ook zij die het bestaan van een God ontkennen zijn op een bepaalde manier spiritueel en mystiek bezig. Dat is een stelling die met name in de vrijzinnige hoek met applaus ontvangen zal worden omdat daar over de existentie van God wordt gediscussieerd. Terwijl van vrijzinnigen vaak wordt gezegd dat zij geen gelovigen zijn, legt Dworkin uitgebreid uit dat religieuze atheïsten wel degelijk op één lijn zitten met mensen die vol overtuiging in God geloven. En dat is mooi om te lezen

This is the first book of Dworkin's I've ever read, and I think I'd have gotten more out of it if I'd already been familiar with his work or if I'd read the book more slowly. The publisher notes that Dworkin's illness and death prevented him from expanding the book as he'd planned to, which also might have made it easier to absorb. I have optimistic thoughts of rereading it at some point and really thinking about it. But even on this first reading, I was intrigued by his ideas on religious atheism and his argument that religious freedom should be based on a right to ethical independence rather than on belief in God(s). ( )