1947: Les Jeux Sont Faits

Kurzbeschreibung
Pierre, der Revolutionär, und Eve, eine Dame der Gesellschaft, sterben zu gleicher Stunde durch Gewalt, begegnen sich in einer Welt der Schatten, verlieben sich bis zu dem gewagten Anspruch -Ich gäbe meine Seele, wenn ich um deinetwillen noch einmal leben dürfte-. Sie dürfen leben. Die Uhr des Schicksals wird zurückgestellt unter der Bedingung, daß sie sich vorbehaltlos der Liebe ergeben, um derentwillen ihnen das Leben wieder verliehen wurde. Aber die Vergangenheit stellt ihre Forderungen, und sie verlieren das zweite Leben an der Unfreiheit des ersten. Eines der erfolgreichsten Bücher Jean-Paul Sartres - ein klassisches Werk der modernen Literatur.

Autorenportrait
Jean-Paul Sartre wurde am 21. Juni 1905 in Paris geboren. Mit seinem 1943 erschienenen philosophischen Hauptwerk 'Das Sein und das Nichts' wurde er zum wichtigsten Vertreter des Existentialismus und zu einem der einflussreichsten Denker des 20. Jahrhunderts. Seine Theaterstücke, Romane, Erzählungen und Essays machten ihn weltbekannt. Durch sein bedingungsloses humanitäres Engagement, besonders im französischen Algerien-Krieg und im amerikanischen Vietnam-Krieg, wurde er zu einer Art Weltgewissen. 1964 lehnte er die Annahme des Nobelpreises für Literatur ab. Er starb am 15. April 1980 in Paris.

Wat een onverwacht genot, deze leeslijst-klassieker. Op een lichtvoetige wijze wordt de essentie van het existentialisme uiteengezet. Ingrijpen op het grote politieke spel van de wereld is onmogelijk, omdat je zolang je leeft het speelveld niet kan overzien. Twee overleden karakters krijgen de kans om terug te keren naar de wereld van de levenden. Ze komen uit totaal verschillende standen, maar blijken in het hiernamaals elkaars ware geliefden. In hun tweede kans op leven proberen ze het falen uit de eerste ronde recht te zetten. Kenmerkend voor het existentialisme is dat dit volstrekt mislukt. Alleen de puur humanitaire missie om een kind uit een slecht gezin naar een veilige plek te brengen, lukt. Etre avec les victims. Bij terugkeer naar het hiernamaals, blijkt het allemaal maar weinig uit te maken. We kunnen slechts toekijken met een steeds minder sterke melancholie. De stijl en opbouw van deze eenvoudige roman zijn prachtig. ( )

Sahaflarda gezinirken “Aaa Sartre’ın böyle bir romanı da mı varmış?” diyerek tesadüfen görüp aldığım 146 sayfalık bir kitap “iş işten geçti”. Sartre’ın bildik tazrzının oldukça dışında, rahatça tiyatro oyunu yapılabileceğini düşündüğüm (belki de yapılmıştır) okuyucuyu pek de zorlamayan ancak düşündüren bir roman.

Sizlere kötü haberim maalesef öteki dünyada da bürokrasi var, iyi haberim ise öteki taraftaki yasalar ve görevliler oldukça merhametli. Ölümden sonra bir hata sonucu hayattayken tanışması gereken ama idari bir hata sonucu tanışamamış Eve ve Pierre’e (madde 140 gereği) 24 saat süre içinde aşklarını her tür kişisel çıkarın üzerinde tutarak korumalarını koşuluyla hayata şartlı dönüş yaptırılır. Eğer aşklarını korurlarsa hayatlarına bir çift olarak devam edebileceklerdir.

“Madde 140: Şayet birbiri için yaratılmış olan bir çift, idareye ait bir hata yüzünden, sağlıklarında karşılaşamamışlarsa, haksız yere mahrum edildikleri aşkı gerçekleştirmek ve müşterek hayatlarını yaşamak üzere yeryüzüne dönmek isteğinde bulunabilirler ve bazı koşullar altında buna izin alabilirler.”

Romanı çok sevmekle beraber konu ve gidişat bakımındanı biraz yerli film tadında buldum. Birbirlerinden farklı sınıflarda yaşayan insanlar bir araya gelebilir mi? Çevremiz ve seçimlerimiz ilişkilerimizi nasıl yönlendirir? Geriye dönsek bazı şeyleri değiştirebilir miydik? Sartre romanda bu sorulara cevap arıyor. Ölülerin bu konudaki ortak görüşü çok net; “madem ki ölüyoruz, ziyan olacak yaşantımız, elbette boşa harcanacak”. Benim ise kesin olarak diyebileceğim tek şey hayat veya ölüm bize bir şans tanıdığı zaman en azından Samuel Beckett’in da önerdiği gibi önce dansedip, sonra düşünmekte fayda var.
( )

Prozatekst die aandoet als een filmscenario: handelingen en gevoelens worden nogal 'klinisch' beschreven. De verhaallijn is redelijk dun: twee zeer verschillende mensen sterven, ontmoeten elkaar in het hiernamaals, krijgen een tweede kans, maar vooral sociale verschillen en verplichtingen drijven hen weer uit elkaar. De uitwerking is knap gevonden, maar de toenadering tussen de twee na hun dood doet nogal geforceerd aan.
Eerste lectuur toen ik 16 was, zei me toen heel weinig. ( )