Wieringa heeft het slim aangepakt. Naar verluid heeft hij zijn vrienden, kennissen en familie allemaal naar boekwinkels gestuurd om te vragen naar dit boek. Binnen no-time hadden alle gerenommeerde boekhandels stapels besteld. Het recept voor een bestseller.

Toch was het niet alleen hype, ook de recensies waren goed. Toen bleek dat Tommy en ondergetekende de geboorteplaats delen, was ik overstag. Ik wilde weten waarom Joe Speedboot (leuke boektitel) zo populair is geworden.

Halverwege het boek vroeg ik me af of ik niet per ongeluk een kinderboek zat te lezen. Of ben ik onbewust op een trend gebotst? Na DBC Pierre nu weer Tommy Wieringa, kinderboeken die per ongeluk bij de volwassen literatuur zijn terecht gekomen. Is het zo dat volwassenen na het lezen van Harry Potter geen echte boeken meer kunnen lezen?

Hoe dan ook, het boek las lekker weg. Dat kun je als een compliment aan de schrijver zien, aan de andere kant heb ik toch de indruk dat het een gebrek aan diepgang was. Voor mij is Joe Speedboat een leuk boek, maar niet meer dan een dat, geschikt voor de boekenlijst van 5 Havo, al zal ook menig VMBO-er dit boek leuk vinden. Alhoewel, VMBO-ers die lezen, die bestaan toch nauwelijks meer?

Het verhaal over de drie opgroeiende vrienden en de bevallige Zuid Afrikaanse PJ kabbelt niet, er gebeurt genoeg om niet te vervelen. Joe Speedboot is misschien wel een metafoor die ik nooit echt heb begrepen, Fransje is een interessante hoofdfiguur. Kortom, ik blijf duale gevoelens houden bij dit boek. Misschien moet ik helemaal niet zo moeilijk doen. Gewoon zeggen dat het een leuk verhaal is. Ik betwijfel of ik het over 3 jaar kan navertellen. Dat dan weer wel. ( )

Note: review in English, though I read the original Dutch version. Mild spoilers.

Joe Speedboot is one of those modern Dutch classics that makes it onto many a highschooler’s literature list, as did it on mine. Perhaps indicative of the student I was back in highschool, I never read Wieringa’s text though, and everything I knew about the book going into my exams was what I read in online summaries of varying quality. This is not to say I didn’t like reading, but I was a poor planner, and I simply didn’t have enough time left.
However, just reading poor summaries made me regret not having been a better planner, as the story of Joe Speedboot stuck with me.

Now, years later, I finally got around to picking up a copy and took the time to read it. As I knew the story but never read the original text, it was an odd sensation of familiarity, like coming back to a town you have visited years ago, and though much is the same, an equal amount has changed. And perhaps this sensation is fitting for the nature of the book.

Fransje Hermans is already disappointed with life, at least with how life is in a sleepy Dutch town in the nineties of the twentieth century, at thirteen. Although he may not have made the conscious decision that he wants to die, something makes him lay down in that field of tall grass with the knowledge that it will be mowed by large, industrial mowers, and something keeps him from getting up despite the sound of the mower getting ever closer.
In his own words, only one thing makes him turn back to the light after all days in a comatose state, the coming of whom he believes to be a messiah, someone who will alter life for the better, Joe Speedboot.

Joe Speedboot combines classical elements of Dutch literature, (the echo of the second world war, a disillusioned protagonist and a naturalistic setting) with fantastical events ripped straight out of a book for mischievous young boys. What books like those never show, however, is that even mischievous boys don’t stay young forever. In the Dutch nineties of Joe Speedboot, even Peter Pans have to grow up and have to deal with reality. Can a messiah exist in an ever more secularized society?

Besides being touching, exciting, humorous and gritty, in the present day Joe Speedboot is also becoming a testimony to a bygone age. ( )

A quirky coming-of-age novel set in an archetypically shut-in small community behind the dyke of one of the Great Rivers that cross the middle of the Netherlands. Lomark is a place so obscure that when Rijkswaterstaat finally decide to build a bypass around it, they don't bother to provide the villagers with a connection, and it seems their only way out in future will be over Piet Honing's ferry.

The chronicler of Lomark life is Frans, who has lost the use of both legs and one arm in an accident in his mid-teens, and doesn't hesitate to see the worst in those around him. But he does form a bond with another outsider in the village, the boy who insists on being called Joe Speedboat, and with a couple of other slightly less marginal teens. Where Frans is necessarily someone who spends most of his time sitting in his wheelchair and watching, Joe takes life in both hands, committing himself to projects that should be well beyond his skill level, quite apart from being things no sane adult would allow him to do. Wieringa allows himself a bit of Tom Sawyerish bending of realism here to demonstrate how Joe's absolute conviction that he can do something usually permits him to achieve it, even if the results aren't always what he might wish. Joe's Egyptian stepfather Mahfouz ("Papa Africa") is credited with a similar semi-magical ability to complete projects.

This isn't exactly an escapist fantasy about adolescence, though. We're always being pulled down to earth by Frans's darkly cynical realism, and we are shown that these kids don't live happily ever after — they suffer the same fate as all the rest of us, and turn into adults who have to deal with the pointlessness, mediocrity and arbitrary pain of real life.

Wieringa is very good at what he does, there are a lot of sharp observations of provincial, working-class Dutch culture and some good jokes. But it's a bit hard to say whether there's any more than that. ( )

Normaal heb ik het niet zo erg voor jongensboeken genre Tom Sawyer, Kees de Jongen of zelfs Le Grand Meaulnes, maar ik moet bekennen dat ik deze wel kon smaken. Wieringa brengt immers zoveel meer dan een leuk coming of age-verhaaltje. Hij tekent een erg marginale, lokale Nederlandse gemeenschap (het katholieke Lomark, onder een dijk, NSB-verleden incluis), maar laat daar ook de wijde wereld in binnendringen (Papa Afrika). De grote held van het verhaal, Joe, blijft tot het eind zijn mysterie behouden; zijn aantrekkingskracht is dat hij in een andere dimensie lijkt te vertoeven en zich daarmee (bewust) onttrekt aan zijn relatief marginale afkomst. Hij is ook niet in de val getrapt om van zijn vertellend personage Fransje Hermans een goedkoop succesverhaal te maken, Fransje weet op het eind drommels goed waar hij maar staat. En tenslotte is het taalgebruik van Wieringa voortdurend verrassend en ontzettend beeldend. Enig voorbehoud heb ik wel bij de vrouwenfiguren in dit boek: zoals in andere ‘jongensboeken’ komen die er erg bekaaid af. ( )

Een gehypt boek. Dat geeft mij altijd als lezer een bepaalde druk alsof ik het van te voren al goed zou moeten vinden. Natuurlijk zit dat alleen in mijn hoofd en kan ik zelf bepalen wat ik er van vind maar op een of andere manier heb ik moeite dat gevoel de eerste bladzijden van mij af te schudden.

Door de titel en teksten op de kaft van het boek, had ik het ook het idee gekregen dat het een opgewekt boek zou zijn. De eerste honderd en vijftig bladzijden vond ik maar moeilijk door te komen. Ik vond er niets opgewekt aan en in mijn beleving ging het helemaal niet over Joe Speedboat maar over de ik-persoon, een door een ongeluk lichamelijk zwaar gehandicapte jongen. Door alle ideeën in mijn hoofd dat het over Joe Speedboat zou gaan, zat ik maar te wachten om meer van hem te weten te komen, iets wat niet gebeurde, hij bleef dezelfde figuur met weinig nieuws. Ook niet in de rest van het boek.

Pas nadat ik dat allemaal los kon laten en de ik-persoon ging volgen werd het boek leesbaarder en interessanter. Maar nergens heeft het me echt gegrepen. Uiteindelijk bleef de ik-persoon nogal oppervlakkig, al kwam er wel op het einde wat meer ontwikkeling in zijn personage. Alsof de schrijver daar opeens wakker werd. Wat mij betreft had het boek bij de laatste honderd bladzijden mogen beginnen en dan verder. ( )