Ik heb stilaan mijn buik vol van die zielige hoofdfiguren in de Nederlandse literatuur, mannen (want het zijn zonder uitzondering altijd mannen) met een alcoholverslaving, ongepast sociaal gedrag, een premature midlifecrisis en een ronduit seksistische ingesteldheid. Van der Heijden voert er in deze roman weer eentje ten tonele: Ernst Quispel, advocaat van de punkers-krakers in de Amsterdamse jaren ’80-scene (met hanenkam dus), een hier tot hoofdpersonage gepromoveerd zijfiguur uit de cyclus De Tandeloze Tijd (Albert Egberts verschuift naar de achtergrond, maar heeft toch een inhoudelijk niet onbelangrijke inbreng). Quispel raakt verwikkeld in de heisa rond de dood van de leider van de punkers-krakers (de hanen, dus) tijdens een politie-actie. De roman is vernuftig gecomponeerd en best wel te pruimen als who-dunnit. En nu we toch bezig zijn: het is zeker ook een aardig tijdsdocument over die grauwe Amsterdamse jaren ’80. Maar ik denk niet dat het Van der Heijden daar echt om te doen was. Met Quispel presenteert hij een contrasterend alter ego van Albert Egberts, de man die de slopende tijd wou tegengaan door” in de breedte te leven”, terwijl Quispel net het “scherp van de snede” opzoekt en een extreme alertheid als remedie ziet tegen de onverbiddelijke gang van het leven. Interessant gegeven, zeker, maar net als Egberts blijkt Quispel in de praktijk compleet de greep op zijn leven te verliezen en zijn leven te verliezen in periodieke dronkenschapsgolven, poelen van braaksel, seks-experimenten, en een chaotisch privé-leven. Van der Heijden slaagt er dus andermaal in een erg ontluisterend beeld van het leven te presenteren. Dat is zijn goed recht, maar ik had echt moeite om er door te ploeteren. Vreemd, want datzelfde ontluisterende beeld vind je bijvoorbeeld ook in “De Zondvloed” van Jeroen Brouwers, en dat boek sprak me juist wel aan. Ik vermoed dat het literaire niveau van Brouwers zoveel hoger ligt dat zijn “poel van verderf” wellicht veel verteerbaarder is. “Advocaat van de hanen” mag dan misschien wel het beste deel zijn uit De Tandeloze Tijd-reeks, ik voelde me er niet door aangesproken. ( )