https://moloch981.wordpress.com/2015/02/17/un-regalo-del-fuhrer/ ( )

Er is enige moed voor nodig om een fictieve autobiografie te schrijven over een min of meer bekend personage wiens leven is geëindigd in de ovens van Auschwitz. Je kunt bij die moed overigens ook enige kritische vragen stellen. Bij voorbeeld de vraag of het nu wel zo kies is om met deze opzet een -elders min of meer goed gedocumenteerd- tragisch verlopen leven, ook nog op een literaire wijze te gaan beschrijven. Het blijft bij mij wat wringen.

Enfin, het boek vertelt het verhaal van Kurt Gerron (Gerson) die vóór de nazi-tijd algemeen als Duitslands voornaamste karakterspeler werd beschouwd. Als toneelspeler, filmacteur en belangrijk regisseur genoot hij naast beroemdheden als b.v. Marlene Dietrich, intetnationaal aanzien. Ook in Nederland kwamen belangrijke productie tot stand, waaronder de verfilming van A.M. de Jong’s ‘Merijntje Gijsen’.
Het boek beschrijft zijn leven waarvan zijn jeugd ‘eindigde in de zomer van 1914. Daarna was er geen wereld meer waarin je jong kon zijn. Ze maakten van ons volwassenen zoals je van een koe worst maakt’. Ernstig gewond hervindt hij toch weer zijn leven dat vervolgens zal eindigen in Theresienstadt.
Een alles leidend thema in dit leven is de ‘bekentenis’ van Gerron dat hij wel oog had voor de enkeling maar geen aandacht schonk aan de massa. De furie die los kan breken wanneer de mens deel gaat uitmaken van een groepsbeweging, daar heeft hij volgens dit verhaal geen notie van gehad.
In Theresienstadt krijgt hij van de commandant ‘het verzoek’ een film te maken, een verzoek dat hem in hoogste verwarring brengt. In de veronderstelling dat hij met het maken van deze film levens -o.a. dat van zijn eigen vrouw- kan redden, begint hij aan dit duivels project. De rest is geschiedenis en is in veel boeken beschreven.

Klinisch gesproken is dit een indrukwekkend boek waarin op onnavolgbare wijze de depersonalisatie van de gevangenen wordt beschreven. Angst, ‘een ziekte die steeds opnieuw uitbreekt’ ontwikkelt zich tot een soort ‘malaria van de ziel’ waarbij het karakter van de mens (vrijwel) geheel verdwijnt. Maar…… het is in dit boek wel fictie, en dan begint het weer te wringen, er zijn toch getuigenverslagen van mensen die het hebben overleefd ?. Lewinsky verkondigt geen nieuws, hij brengt een gebroken mensenbestaan weer tot leven, dat wel. Qua compositie valt er niets op aan te merken.
Kortom, een prima geschreven boek waarbij de echte waardering misschien in de toekomst zal liggen.
Dat is de reden waarom ik ‘de sterretjes van waardering’ vooralsnog achterwege laat.

(voor geïnteresseerden : het is alleszins aan te raden om naast dit boek ook het boek van George E. Berkley: ‘Theresienstadt’ te lezen)

“I have learned to live without freedom, without hope. So why do I find it so damned hard to live without my conscience.”
The book is telling the partly true partly fictional story about the Jewish actor, entertainer and stage director Kurt Gerron who was very popular in Berlin in the twenties and early thirties. In 1933 he flees from the Nazi's and ends up in the Netherlands after short stops in Vienna and Paris. In the Netherlands he continues his career with performances in the “Joodse Schouwburg” and cooperating on several Dutch movies. With his wife Olga he is being transported to Westerbork and after deported to Theresienstadt. Here the SS asks him to make a movie in which the humiliating life in the ghetto is portrayed as a paradise. Declining the offer means a one way ticket to Auschwitz but accepting means betrayal to his art and oneself. Author Charles Lewinsky was born in 1946 and divides his time between Zurich and France. He has made a career in the movies, directing and as play writer. He wrote several novels who have been translated in various languages. He has won various awards for his books. Review Last year I read my first Lewinsky, the very popular “Het lot van de familie Meijer”. Though I enjoyed the use of language in that book I was less enthralled with the story. When I heard the synopsis of this book though I knew I had to have it. A bookshop in Amsterdam was having a signing with Charles Lewinsky and though I was not able to attend there they made sure I got a signed copy 3 days after the release, thanks Athenaeum Amsterdam. When I got really fed up with my books for this month I decided to pick this one up and I am happy I did. The author continues his beautiful use of language in this book. There are so many strong one liners in this book that make you gasp, think or cry. There is one main character in this book and that is Kurt Gerron, the actor. All the other people are playing a role in his life. The most important his wife Olga who seems to be the only person able to see what really goes on in his mind. It is clear he loves her very much and she is the most important. But he himself is the second best in his life. The actor and famous stage director. I loved how the author build his personality. Sometimes you really wonder how he can be so blind to things around him and you really feel like yelling at him because he is making all the wrong decisions. Other times you just want to go and help him. The story itself is partly true part fictional. You do not really get that feeling though when you read it. If you want to know which parts are made up you would have to do a lot of research. If the author would have claimed it was Gerrons diary which he made readable I would have believed it too. It is a book I am going to put on my bookshelf and pick up again in 10 years cause I remembered it was so beautifully written. ( )