Marlene van Niekerk heeft dit boek geschreven in opdracht van de Universiteit van Utrecht, die haar vroeg haar visie op de rol van de literatuur in de materialistische tijden van nu uiteen te zetten. Zij heeft niet de voor de hand liggende vorm van het essay gekozen, maar heeft haar visie in de vorm van een verhalenbundel gegoten. Dit maakt het lezen van De Sneeuwslaper tot een wat wonderlijke leeservaring, omdat het non-fictie in de vorm van fictie is geworden.

Lees je dit met de verwachting fictie te lezen dan is enige teleurstelling waarschijnlijk je deel. De Sneeuwslaper boeit niet, sleept je niet mee naar andere werelden, laat je niet het hier en nu vergeten zoals de beste fictie kan doen. Nee, de Sneeuwslaper is een constructie van vier verhalen, knap in elkaar geknoopt, dat zeker, maar geconstrueerd, bedoeld om je aan het denken te zetten over de aard en het doel van fictie. Je wordt dus gedwongen continu buiten de verhalen te treden, de schema’s te ontdekken, de betekenis.

De verhalen in dit boek cirkelen om elkaar heen en hebben allemaal een verhalenverteller in hun centrum. Op een intrigerende wijze zijn een literatuurdocente in Zuid-Afrika, een zwerver in Amsterdam, een Zuid-Afrikaanse student, een klokkenmaker, een mislukte schrijver, een onderzoekster van het Amsterdamse statistisch bureau O+S, en een fotograaf met elkaar verbonden. Zij vertellen verhalen over elkaar, waarbij de waarheid in grote relativiteit verzandt. Centrale thema’s zijn kijken, al dan niet door verrekijkers, fototoestellen en ramen, en vertellen (mondeling, op schrift, in statistiek, op cassettes, in beeld). Elke verteller heeft zijn eigen methodiek en visie. Wat hoort een verhalenverteller vast te leggen? En hoe doe je dat het beste? Is dat door beeld, is dat door statistische gegevens, is dat door het dagelijks leven in microscopische details te beschrijven, of mag je een verhaal maken van de werkelijkheid, door er zelf je fantasie op los te laten?

Kortom, een boek waar literatuurstudenten vast met veel plezier hun tanden in zetten, een boek dat lezers van fictie aan het denken zet over wat ze eigenlijk van fictie verwachten en waarom, een boek dat knap geconstrueerd is. Maar ook een boek dat je niet als fictie zou moeten lezen, omdat het dan teleurstelt. ( )