Taalfouten

Dat Vlamingen het moeilijk hebben om correct Nederlands te schrijven is al langer geweten. Toch zou het niet mogen dat vandaag nog boeken worden uitgegeven met talrijke stijlfouten en regionaal taalgebruik.

Momenteel ben ik Geuzen in de Westhoek van Roger-A. Blondeau, Reinaert-Het Volk N.V., 1988 aan het lezen. Net daarvoor las ik een ander boek van de uitgeverij EPO dat al even bol stond van de stijlfouten. Misschien is het een goed idee eens een lijstje samen te stellen met titels van dergelijke boeken. Waarschijnlijk een ijdele hoop dat het een uitgever tot nadenken kan zetten, maar alle begin is moeilijk

Is dat zo, van die Vlamingen en correct Nederlands? Volgens mij zijn ze altijd beter in taal dan de Nederlanders. Zie bijv. de tv-programma's Groot Dictee der Nederlandse Taal, en Tien Voor Taal toen de Vlamingen nog meededen.

Ik kan het met Vlaamse Leeuwen van Jeroen Brouwers alleen maar eens zijn. Tv-programma's als het Groot Dictee zou ik maar niet te vlug als voorbeelden van het tegendeel nemen.

Het Groot Dictee betreft spelling. Je kunt perfect spellen en er daarnaast een abominabele stijl op na houden.

Maar Tien voor Taal dan? Dat ging over meer dan spelling. Volgens mij zijn er nu alleen maar louter Nederlandse teams omdat de Vlamingen steeds wonnen.

Toch kan een quiz mijns inziens alleen passieve taalbeheersing toetsen. Bij het produceren van stilistisch aanvaardbare teksten speelt de actieve taalbeheersing een rol.

Roger Blondeau heeft een abominabele schrijfstijl, maar is een goed historicus (nu ja - vooral bij gebrek aan beter op zijn domein). Het is dan de taak van een uitgever om ervoor te zorgen dat zo'n boek door een ghostwriter herwerkt wordt. In Nederland gebeurt dat (wees gerust, ook in Nederland zijn er veel mensen die zo slecht schrijven), daar zijn uitgeverijen een stuk professioneler; in Vlaanderen waren de meeste uitgeverijen, zeker in de jaren '80, niet veel meer dan veredelde drukkerijen.

Tegenwoordig zijn de meeste Vlaamse uitgeverijen professioneler geworden (lees: het zijn eigenlijk bijhuizen van Nederlandse uitgeverijen). EPO is een buitenbeentje. Ze zijn ideologisch geïnspireerd, waardoor ze maar moeilijk boven het amateuristische niveau kunnen uitstijgen. Dat gold trouwens ook voor een heel aantal van de bovengenoemde Vlaamse uitgeverijen in de jaren '60 tot '80 (Reinaert-Het Volk is een mooi voorbeeld: Vlaamsbewust en katholiek).

Dat zijn natuurlijk geen excuses, maar 't is wel een verklaring. Ik hoor trouwens wel vaker van Nederlandse collega's dat ze vinden dat Vlamingen een veel mooier Nederlands gebruiken - en dan bedoelen ze stijl - al denk ik dat dat eerder het fenomeen "het gras is groener aan de andere kant van het ravijn tussen Essen en Roosendaal" is...

Het Volk en EPO zijn inderdaad erg Vlaamsgerichte uitgeverijen, en hun primaire doelpubliek is bijgevolg Belgisch eerder dan Nederlands. En zeker bij een auteur als Roger-A. Blondeau, trotse Westvlaming, speelt waarschijnlijk een min of meer archaïsch nationalisme mee. Anders gezegd: Blondeau maakte er een punt van om zijn taalgebruik een regionaal randje mee te geven. In dat opzicht ga ik er volledig mee akkoord dat Geuzen in de Westhoek in minder dan correct Nederlands geschreven is.

Bovendien is het zo dat Blondeau al enkele decennia terug publiceerde, midden in het ABN-offensief, toen veel Vlamingen inderdaad nog moeite hadden met Standaardnederlands.

Rodemail, ik weet echter niet in hoeverre je bezwaar hebt tegen Vlaams taalgebruik, maar ik vraag me af of het dan nog wel om fouten gaat, om "het moeilijk hebben met correct Nederlands"... Krijg je hetzelfde gevoel bij auteurs die publiceren bij andere uitgeverijen? Bij auteurs als Jef Geeraerts, Annelies Verbeke, Saska De Coster, Peter Verhelst, etc. Afgezien van tussentalig en dialectisch beïnvloed Vlaams is er immers ook nog het onderscheid tussen taalfouten en taalvariatie: het verschil tussen inzien dat je een fout hebt gemaakt en dat je die best corrigeert; en het inzicht dat er standaard meer dan één variant van een taal bestaat, zeker als het desbetreffende taalgebied zich over meer dan een natie uitstrekt. In het eerste geval past de spreker zijn taal aan; in het tweede geval past de hoorder zijn verwachtingen aan, hetgeen uiteraard veel moeilijker is.

Maar opnieuw: ik weet niet of de taal- en stijlfouten die je opmerkt te wijten zijn aan de eerder nationalistische uitgeverijen/auteurs die je leest, of teruggaan op een algemener oordeel over Vlaams-Nederlands... Die laatste houding kom ik jammer genoeg regelmatig tegen: vandaar mijn reactie.

Als Vlaamse Belg kan ik getuigen dat het bij Blondeau echt wel gaat om zijn persoonlijke, onoverzichtelijke stijl en niet om een al dan niet bestaand verschil in stijl tussen Vlaams-Nederlands en Nederlands-Nederlands. Dat veel vlamingen in die jaren moeite hadden met Standaardnederlands vind ik maar een goedkope steek onder water - Elsschot, Marnix Gijsen, Johan Daisne, ... hadden daar absoluut geen problemen mee.

Ik heb me enkele jaren geleden geworsteld door Wetenschap in de taal der Vlamingen. Regelmatig kwam mijn haar overeind. Ik citeer een zin:

"In 1867 werd, zoals we gezien hebben, deze verhandeling, voorafgegaan van kommentaar, gepubliceerd door C. Broeckx onder de titel ; Traité de Médecine Pratique de Maître Jehan Yperman, Médecin Belge (XIIIe-XIVe siècle) publié pour la première fois d'après la copie flamande de la Bibliothèque Royale de Bruxelles. Maar we hebben ook gezegd dat Snellaert, die zelf medicus was en kenner van het Middelnederlands hierover niet tevreden was, omdat hij weer kon wijzen op een groot aantal fouten."

Zo gaat het een goeie 330 bladzijden voort - nooit grote grammaticale of spellingsfouten (progressieve spelling in aanmerking gehouden) maar voortdurend komma's op de verkeerde plaats, bijzinnen die nergens op slaan, ...

Ik weet niet wie het vertaald heeft, maar in de Nederlandse versie van "The Dark Mirror" (Juliet Marillier - Des magiërs leerling) stonden zoveel fouten dat ik de Engelse versie maar heb gekocht!

Ook Holleeder heeft zich nu beseft. Over het vastketenen van Heineken en Doderer: “We hebben ons op een gegeven moment wel beseft dat we te ver waren gegaan''.

Bent u zich ook al aan het beseffen?
http://www.nu.nl/media/2932793/holleeder-vond-vertrek-moszkowicz-harde-klap.html

Natuurlijk besef ik 'me' van alles, net zoals ik 'me' voortdurend bedenk. Het Standaardnederlands verandert in snel tempo en ik vraag me wel eens af of men over een paar eeuwen nog wel boeken uit het huidige tijdperk zal kunnen lezen. Deze week kreeg ik een mailtje met de tekst: 'wat men bezighoudt op Twitter'. Volkomen wartaal, maar wat kunnen we eraan doen?

Dat 'zich beseffen' doet me denken aan het 'dat vraag ik u af'' van Wim Sonneveld. http://www.youtube.com/watch?v=8O27H01VLJU (geluidsfragment, kan helaas geen beeldmateriaal vinden)