Eriek Verpale (1952–2015)

Brievenboeken heb ik wel vaker gelezen maar daar zaten tot nu toe geen nagelbrieven bij. De patatten zijn geschild van de Belgische schrijver Eriek Verpale is een verzameling van nagelbrieven. Maar wat zijn dat dan? Verpale;

‘Deze brieven, of kattebellen, zijn de enige die ik ooit geschreven heb aan iemand die als het ware boven mijn hoofd lag te slapen en bijgevolg haast binnen handbereik verkeerde: zij werden, vóór ik naar bed strompelde of op de sofa de nacht doorbracht, aan een nagel in de keuken aan de achterdeur opgehangen – of ten gerieve van diezelfde huisgenote doodgewoon op de keukentafel achtergelaten.’

Die huisgenote was zijn gewezen echtgenote. Verpale kon bovendien grappig tekenen en zijn nagelbrieven werden in de regel vergezeld van een tekening. Zo vormen de brieven in dit boek een overzicht uit de periode 1975 – 1980, volgens eigen zeggen een beeld van, zoals men in het Jiddisch zegt, ‘die sjwartse joaren’ uit zijn leven.

Dat Jiddisch komt niet uit de lucht vallen. Verpale werd opgevoed door zijn uit Litouwen afkomstige joodse overgrootmoeder. Hierdoor werd zijn belangstelling gewekt voor de joodse cultuur en die speelt een rol in de nagelbrieven in dit boek;

L. Cécile, ik heb, terwijl je sliep, een vermageringsmethode voor je uitgevonden. Ziehier de werktekeningen.
Ik heb goed geschreven vannacht (o.a. over David Pinski) dus Roelovitsj zal tevreden zijn.
Ik kom nu naar bed

E.V.

David Pinski is een Jiddische schrijver en Roelovitsj is Roel Richelieu van Londersele, schrijver en uitgever van het tijdschrift Koebel waarin Verpale delen uit zijn te schrijven boek over het ontstaan van de Jiddische literatuur publiceerde.

Zo is het boek dus opgebouwd, op de rechterpagina de originele brief, vaak dus met tekening en op de linkerpagina de uitgeschreven tekst.

Naast het Joodse geloof is de schrijver Franz Kafka blijkbaar een andere constante want ook die duikt regelmatig op in de geschriften van Verpale;

L.C.,

Ik ben niet naar Etienne gegaan: ik heb de hele namiddag zitten lezen in F. Kafka en ik ben nu een kleine wandeling gaan maken tot aan de Dievenhuizekens. Ik zal zo rond zeven uur wel thuis zijn want ik zou vanavond nog wat willen schrijven als het niet geeft. Tot straks,

Je
Eriek V.

Onderaan de pagina wordt uitgelegd dat Etienne zijn eerste uitgever is en dat de Dievenhuizekens een gehucht is tussen Langelede (waar zij woonden) en het Nederlandse Overslag.

We lezen dus veel over zijn nachtelijke pogingen tot arbeid. Boeken en gedichten wil hij schrijven maar we leren ook dat het resultaat vaak in de kachel of op de bodem van het kanaal terecht komt. Verpale moet zelfs in de plaatselijke ijsfabriek gaan werken om wat inkomen te genereren. Even is er sprake van een mogelijke vacature in Zuid-Algerije. Hij wil solliciteren maar het voornemen strandt op de tegenstand van zijn echtgenote;

L. Cecile,

Waarom weiger je er eigenlijk over te praten? Algerije is toch niet het einde van de wereld? En als ik Hebreeuws erin kan krijgen, dan kan ik toch óók Arabisch leren?

U begrijpt, hij blijft zitten waar hij zit. Naast zijn schrijversbeslommeringen zijn er ook tekeningen zonder tekst die hij achterlaat en soms de gewone, huiselijke zaken, vandaar de titel natuurlijk;

De patatten zijn geschild en ik ben even een wandeling gaan maken tot aan het bosje.

Een vermakelijk boek met leuke illustraties van Verpale en die 225 pagina’s heeft u in een mum van tijd gelezen.… (plus d'informations)

Tussen twee ijkpunten, aankomst en vertrek, en dit in een tijdsspanne van dertien jaar (1985-1998), bericht Eriek Verpale vanuit "De Katte", een arbeiderswijk in Zelzate, Vlaanderens meest uitgesproken uiterst linkse gemeente, de communistische PvdA haalde er bij de laatste gemeenteraadsverkiezing zes zetels.
Katse nachten is een deels documentaire, deels fictionele briefroman. Verpale beweegt zich eens te meer in zijn typische eigen microcosmos: verhalen uit zijn jeugd, het arbeidersmilieu van zijn ouders, het literaire leven eind vorige eeuw, en met constante verwijzingen naar zijn grote passie: de jiddische cultuur (de overgrootmoeder van schrijver was een volbloed joodse en heeft hem zijn liefde voor jiddische citaten en literatuur bijgebracht).
Wat ik gelezen heb is bijlange geen grote literatuur, maar toch heb ik met veel buldergelach het boek met vaart van voorflap tot laatste bladzijde uitgelezen; het is een droevig-grappig, tragi-komisch amalgaam van beschouwingen van een outsider en loser die de wereld vanuit zijn eigen kikkerperspectief beschouwt. En wat dit absoluut onpretentieuze boek het meest siert: ik moest onbedaarlijk lachen met alle grappen en grollen van de schrijver, want dat moet je hem nageven: zijn pointes kan hij goed opbouwen! Ik kan hem wel lijden...deze jiddische underdog. Eriek Verpaele overleed verarmd en eenzaam in augustus 2015.… (plus d'informations)