Simin Daneshvar (1921–2012)

گر بخواهم در غمت آهی کنم
چون علی سر را فرو چاهی کنم
«مولانا»
-----------------------------------------------
من به طور کلی سیمین دانشور رو به عنوان یه نویسنده‌ی قوی خیلی قبول دارم. از کارهاش لذت می‌برم و اعتقاد دارم یکی از کسانی هست که می‌دونسته داره چه کار می‌کنه و حتی جلوتر از خیلی از نویسنده‌های هم عصر خودش بوده. از سووشون هم لذت بردم. توصیف‌ها مخصوصاً فصل بیست و یکم به قدری زیبا ارائه می‌شن که یه تصویر کارت پستالی زیبا از مزرعه‌ی گندم و درخت گیسو به آدم می‌دن. با تمام قدرت‌هایی که نویسنده تو توصیف‌ها و پیرنگ و شخصیت‌پردازی داشت اما نمی‌دونم چرا انقدر مخاطبش رو دست کم می‌گرفت و اجازه هیچ کشفی رو به خواننده نمی‌داد. تقریبا هیچ توصیف استعاری و موتیفی نبود که نویسنده درباره‌ش داخل رمان توضیح نده... مثلاً چرخ چاه رو وقتی به خودش تشبیه می‌کنه این که گل‌ها نماد چه کسانی هستند و اون شخصی که چرخ چاه رو می‌چرخونه نماد چه کسی هست رو کامل توضیح می‌ده. و یا وقتی تو توصیف مراسم سووشون تو فصل بیست و یکم از اشک ریختن اسب‌ها حرف می‌زنه چرا وقتی اسب یوسف تو مراسم تشییعش اشک می‌ریزه سریع راوی این واقعه رو با اون واقعه پیوند می‌ده و تقریباً نویسنده راه تفکر به عناصری که به کار می‌بره رو باز نمی‌ذاره!… (plus d'informations)

سه گانه سرگردانی که دو کتابش چاپ شد و کتاب سوم مثل عنوانش دچار سرگردانی شد و ده ساله که هیچ خبری ازش در دست نیست. قبلا توی ریویویی که برای سووشون نوشتم گفتم به سیمین دانشور تعصب دارم و با تعصب امتیاز می‌دم و به این کتاب هم با تعصب نمره‌ی سه رو دادم.
شاید باورنکردنی باشه که نویسنده‌ی سووشون این کتاب رو نوشته. به نظر من هر داستانی با هر لایه‌ها و سطوح زیرینی که داره باید در سطح اول چیزی برای گفتن داشته باشه اما توی داستان ساربان سرگردان خیلی جاها سطح اول داستان فدای سطوح زیرین می‌شد. مثلاً فرار فرخنده از زندان و رها شدن مراد و هستی تو جزیره سرگردانی و ایضاً فرار اونها خیلی تصادفی رخ می‌ده و دنیا دست به دست هم می‌ده تا نقشه‌های ضعیف و حماسی احمد گنجور به ثمر بشینه.
نکته دیگه‌ای توجه من رو جلب کرد فضای داستان بود. داستان با روایت سلیم شروع می‌شه به هستی می‌رسه و در این بین یک فصل هم به شخصیت مرکزی مراد می‌رسه (هر چند راوی سوم شخص می‌مونه)... اولین انتظاری که از یک کتاب دنباله‌دار می‌شه داشت اینه که فضا و زبان کتاب قبلی رو دنبال کنه اما ساربان سرگردانی نمی‌تونه دنباله‌روی جزیره سرگردانی باشه. شخصیت‌پردازی‌ها هر چقدر که تو کتاب جزیره سرگردانی شده باقی می‌مونه و تو این کتاب کمتر سراغ این مبحث می‌ره. خیلی از تیکه کلام‌ها بین تمام شخصیت‌های رمان یکسانه... مثلاً از زبان مراد و سیمین و... توی تعاریفشون از دیده‌هاشون لفظ «بشنو از...» خوانده می‌شه. دیالوگ‌ها خیلی شعاری و ایدئولوژیک می‌شه. بعضی صحنه‌ها به شدت باورنکردنی و حماسی می‌شه (مثل صحنه دستگیری هستی). هر چند نواقص رمان هر چقدر که به فصل‌های پایانی نزدیک می‌شه بیشتر برطرف می‌شه اما این رمان نتونست حتی مثل جزیره سرگردانی من رو ارضا کنه چه برسه به سووشون.
… (plus d'informations)

"A Persian Requiem tells the powerful and moving story of Zari, an anxious,
tradition-bound woman and mother of three young children, who is caught up in
the political violence that swept Iran during World War II. When her husband, a
feudal landowner who is determined not to compromise his principles or his
politics, decides to keep his grain to feed the peasants on his estates,
instead of selling it to the British army, violence erupts. Zari then finds
within herself the unexpected strength to resist oppression. Beautifully
crafted, this complex and ironic novel offers unique insights into Iran's
culture and rituals, as it unfolds the dramatic story of a woman's courageous
struggle." --back cover… (plus d'informations)

I found [A Persian Requiem] a fascinating glimpse of life in occupied Iran during World War II. Told primarily from the view of Zari, it tells the story of what occurs when her husband, Yusef, continues his resistance to selling his crops to the British army for the third year in a row, trying to keep back enough for the peasants who work the land to eat. Yusef’s brother, Abol-Ghassem Kahn, takes a more pragmatic view, hoping that in cooperating with the British he may earn a place in the governing classes (and a chance to increase his wealth), while protecting his family at the same time. The situation is further complicated by the request two friends of Yusef from a nomadic tribe make for him to sell them food for their people.

In my reading, Zari understands and agrees with her husband’s argument that Persia should be governed by Persians, but I think she has a clearer sight than Yusef of the consequences of not cooperating. She yearns for the safety of her household over and above what might be morally/ethically “right,” as might many of us in a situation where choosing a larger good may inflict suffering in the immediate future on those close to us.

The story has added depth for those who have some familiarity with the story of Seyavash/Siyavash in Ferdowsi’s epic poem, the Shanameh, and I’m sure this contributed to its being a bestseller in Iran. I did find that many of the secondary characters in the story seemed rather one-sided. However, the family – Zari, her husband, brother-in-law & sister-in law and her son Khosrow - and the conflicts Zari finds herself facing were depicted well.… (plus d'informations)